Τα ευρήματα της Αμφίπολης απεικονίζονται στη σαρκοφάγο του Μεγάλου Αλεξάνδρου

Η σαρκοφάγος του Αλεξάνδρου αποτελεί το σπουδαιότερο έκθεμα του Αρχαιολογικού Μουσείου της Κωνσταντινούπολης. Βρέθηκε στον τελευταίο από τους επτά νεκρικούς θαλάμους στη βασιλική νεκρόπολη της Σιδώνας στη Φοινίκη (σημερινός Λίβανος) στο τέλος του 19ου αιώνα, όταν η περιοχή αποτελούσε τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, από τον Οσμάν Χαμντί, ιδρυτή και διευθυντή του Αρχαιολογικού Μουσείου Κωνσταντινούπολης.

Η νεκρόπολη ανήκε στους βασιλείς της πόλης και χρησιμοποιήθηκε για τη ταφή τους από τα μέσα του 5ου αιώνα μέχρι και τον ύστερο 4ο αιώνα π.Χ.

Η σαρκοφάγος είναι πιθανό να φτιάχτηκε για τον Αβδαλώνυμο, τελευταίο βασιλιά της Σιδώνας, που ενθρονίστηκε από τον Αλέξανδρο μετά τη μάχη της Ισσού (333π.Χ.) και κυβέρνησε έως τον θάνατό του, το 331 π.Χ. Κατασκευάστηκε από πεντελικό μάρμαρο, από Έλληνα καλλιτέχνη προφανώς, όταν ακόμη ο Αβδαλώνυμος ήταν εν ζωή, ανάμεσα στο 325 και το 311 π.Χ.

Η παρουσία αετωμάτων, ακρωτηρίων και υδρορροών στο κάλυμμα της σαρκοφάγου παραπέμπει σε αρχαίο ελληνικό ναό. Η κορυφή της στέγης διακοσμείται με γυναικεία κεφάλια. Στις πλευρές της, αλλά και στα αετώματα, φέρει ανάγλυφες παραστάσεις με μάχες και κυνήγια, γεμάτες μορφές με περσικά ενδύματα και μορφές που είναι είτε Μακεδόνες είτε άνδρες άλλων ελληνικών πόλεων. Μερικοί από τους τελευταίους φορούν κοντό χιτώνα και φέρουν οπλισμό, ενώ άλλοι είναι γυμνοί.

Η κύρια σκηνή της σαρκοφάγου θεωρείται το κυνήγι λιονταριού στη μία μακριά πλευρά, στο οποίο συμμετέχουν ο Αβδαλώνυμος, ο Αλέξανδρος, αλλά και ο Ηφαιστίωνας, ο στενός σύντροφος του Αλεξάνδρου. Ο σκοπός αυτής της παράστασης ήταν να ενισχύσει τη βασιλική εικόνα του Αβδαλώνυμου, καθώς τον παρουσιάζει να ασχολείται με το κυνήγι, ένα κατεξοχήν άθλημα βασιλέων, και μάλιστα συντροφιά με τον κατακτητή, που είχε γίνει ο Μέγας Βασιλεύς της Ασίας.

(Σαρκοφάγος του Αλεξάνδρου-Πάνω δεξιά διακρίνεται και λιοντάρι)

(Οστέινα και γυάλινα διακοσμητικά στοιχεία φερέτρου που βρέθηκαν στον τάφο της Αμφίπολης) 

Χρήστος Μαζάνης