Αμφίπολη: Η Σφίγγα και η πιθανή πράξη εξαγνισμού

Η απόσταση των περίπου 14 μέτρων που «χωρίζει» το κεφάλι της Σφίγγας από το σώμα της -στην είσοδο του ταφικού μνημείου- η αποκάλυψή του μαζί με θραύσματα από τα φτερά, αλλά και κομμάτια από το αριστερό θυρόφυλλο της βαριάς μαρμάρινης πόρτας, στα χώματα του τρίτου θαλάμου, περισσότερο γεννούν ερωτήματα, παρά δίνουν απαντήσεις. ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ

Ντόροθι Κινγκ: Έρχονται μεγάλες αποκαλύψεις για την Αμφίπολη, γελοίοι οι Σκοπιανοί

l_15341

Ο μυστηριώδης «ένοικος» του τάφου της Αμφίπολης είναι ο Ηφαιστίωνας, ασχέτως αν ο τάφος κατασκευάστηκε με εντολή του ίδιου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, κατά πάσα πιθανότητα για τον ίδιο. Η Ντόροθι Κινγκ, μια από τις πλέον αναγνωρίσιμες αρχαιολόγους στον κόσμο και στην Ελλάδα επανέρχεται στους ισχυρισμούς περί Ηφαιστίωνα σε συνέντευξη στο «Έθνος της Κυριακής», στην οποία προαναγγέλλει νέες αποκαλύψεις και χαρακτηρίζει γελοίους τους ισχυρισμούς των Σκοπιανών.

Η Αμερικανίδα αρχαιολόγος, η οποία ζει στο Λονδίνο, δηλώνει έτοιμη να προσφέρει τη βοήθεια της αν της ζητηθεί, εκφράζοντας παράλληλα τη σιγουριά της ότι οι αρχαιολόγοι στην Αμφίπολη «θα συνεχίσουν να κάνουν σπουδαίες αποκαλύψεις».

Η ίδια επιμένει ότι ο σκελετός που βρέθηκε ανήκει στον Ηφαιστίωνα, συμπληρώνοντας παράλληλα ότι το πιθανότερο είναι πως ο τάφος κατασκευάστηκε με εντολή του Μεγάλου Αλεξάνδρου για τον ίδιο: «Προς το παρόν όλα τα στοιχεία που έχουν δημοσιευθεί και σε συνδυασμό με το κολοσσιαίο μέγεθος και τον ασυνήθιστο διάκοσμο μου δείχνουν ότι η κατασκευή του τύμβου ξεκίνησε κατά παραγγελία του Αλέξανδρου και ολοκληρώθηκε από τους επιγόνους του. Το εάν ο τύμβος προοριζόταν για τον ίδιο ή για τον Ηφαιστίωνα είναι υπό συζήτηση, όμως επειδή ξέρουμε ότι η κατασκευή του τύμβου του Ηφαιστίωνα ακυρώθηκε, είναι πιθανό να κατασκευάστηκε για τον ίδιο τον Αλέξανδρο. Υποπτεύομαι ότι θα υπάρξουν κι άλλα ευρήματα που θα έρθουν στο φως. Από τις πηγές πάντως μαθαίνουμε ότι μόνο δύο είναι οι υποψήφιοι χρονολογικά και από πλευράς κοινωνικής θέσης: ο Ηφαιστίωνας και ο Αλέξανδρος. Όλες οι πηγές συμφωνούν ότι το σώμα του Αλεξάνδρου μεταφέρθηκε στην Αλεξάνδρεια, οπότε ο μόνος που μας μένει είναι ο Ηφαιστίωνας».

Στην ίδια πάντα συνέντευξη στο «Έθνος της Κυριακής» , η αμερικανίδα αρχαιολόγος σχολιάζει δηκτικά τις απόψεις του Αντριου Τσανγκ. «Υπάρχει κάποιος που εκδίδει τα δικά του βιβλία και φαίνεται να έχει βασίσει την έρευνά του σε μια ταινία του Χόλιγουντ, κάνοντας απίστευτα σενάρια για την Ολυμπιάδα και την Αμφίπολη. Το να περιγράφεται αυτός ο αφελής άνθρωπος ως ειδικός είναι προσβολή για τους πραγματικούς ειδικούς…» αναφέρει χαρακτηριστικά.

Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί η στάση της απέναντι στις επίσημες θέσεις των κυβερνήσεων των Σκοπίων περί της ονομασίας της χώρας τους. «Οι Μακεδόνες εισέβαλαν και κατέκτησαν τα Σκόπια, αλλά ο Αλέξανδρος κατέκτησε και το Ιράν και το Αφγανιστάν. Καμία από τις δύο αυτές χώρες δεν ισχυρίζεται ότι αυτό τους κάνει Μακεδόνες. Η Αμφίπολη είναι στη Μακεδονία, η Βεργίνα είναι στη Μακεδονία και η Μακεδονία είναι στην Ελλάδα. Το να υποστηρίζεις το αντίθετο είναι τόσο γελοίο, όσο το να υποστηρίζεις ότι ο Ιησούς πήγε στην Αμερική…».

Πηγή: thetoc.gr

Living in a Man’s World: The Untimely & Brutal Death of Hypatia

Hypatia
The 4th century saw the formal and official transition of the Roman Empire from a wholly pagan state to a shared pagan and Christian entity.  In many places, however, Christianity was starting to come out ahead—particularly in the eastern Roman Empire.  Alexandria, Egypt was at the center of this struggle.  It was a place where there was an amalgamation of pagans, Jews, and Christians sharing one space.  Into this religious conflict walked Hypatia, a female scholar and the head of the Platonic school in Alexandria, who met an untimely death in the most brutal and unjust of circumstances.

Hypatia’s life is most commonly seen through the lives of the two men in charge of Alexandria during her life: pagan governor Orestes and Bishop Cyril.  It was in their life stories that Hypatia was written about, and it is only later literature that attempted to piece together her story outside of the politics of these two men.  The evidence of her beginnings stem from two ancient sources: Socrates of Scholasticus, writing only a few years after she died, and John of Nikiu, writing a few hundred years later.  Though these men write of Hypatia in relation to Orestes and Cyril, they provide the two most widely circulated theories of who she was during her lifetime, and thus serve as two of the best references.

Born around 350 CE, Hypatia was the daughter of a mathematician.  She took an interest in science and math as well, eventually becoming the leading teacher of a Platonic school in Egypt, tutoring students in both astronomy and the philosophy of Plato and Plotis.  It was because of her religious beliefs and the subjects she taught that she was later targeted by the Christians of Alexandria—a woman with such knowledge and intellectual skill was considered dangerous in this period.  But her death was not solely because of her teachings.  The current political struggle between the head of the church of Alexandria (Cyril) and the head of the government (Orestes) needed a scapegoat; since Hypatia was already making waves in society, she was the easiest and best target.

Hypatia teaching a class

Hypatia teaching a class (Image source)

The conflict between Orestes and Cyril was a religious one.  Orestes remained a pagan follower with what seemed to be a close, protective relationship with the Jewish community in the city, while Cyril, on the other hand, was a wholly Christian man.  As the story goes, the two men were already feuding because of Cyril’s attempt to push ecclesiastical reforms throughout Alexandria.  Their feud came to a head, however, when Orestes issued an edict dictating the rules of the Jewish dancing exhibitions, a particularly sore subject between the two men.  A Christian under Cyril, Heirax, applauded the edict and was then accused by the Jews of having been sent to the hearing to anger and provoke them.  To appease his subjects, Orestes had Heirax openly tortured and killed.  But the Jews were indeed upset, and unfortunately for Orestes, took matters into their own hands.

In anger, the Jews of the city fooled the Christians into believing their church was ablaze in the middle of the night.  According to both Socrates and John, when the Christians fled to the streets to save their beloved sanctuary, they were slaughtered.  The result: the Jews were stripped of their worldly goods and banished by Cyril, and Orestes was attacked—supposedly by five hundred monks.  It was only after one of these monks, Ammonius, was declared a martyr upon his death that the Christians themselves realized the terrible irony of his martyrdom title.  It was at this moment that Hypatia’s life was stolen and rewritten to play the part of scapegoat.

According to John of Nikiu, Hypatia was not merely a philosopher and scholar.  She was a woman of magical wiles who practiced ‘Satanic charms’ and had enchanted the governor Orestes.  It seemed that Orestes was known to bring Hypatia into his confidence often, evidenced by numerous ancient and medieval scholars, and because of this the Christians and John of Nikiu seemed to believe that she was behind all the actions and decisions of Orestes.  John of Nikiu claims, in a sense, that she charmed Orestes to do her bidding.

llustration from an 1899 edition of Charles Kingsley's 1853 novel Hypatia. Picture shows Hypatia performing a pagan ritual

Illustration from an 1899 edition of Charles Kingsley’s 1853 novel Hypatia. Picture shows Hypatia performing a pagan ritual (Wikimedia).

Both Socrates Scholasticus and John of Nikiu—and nearly every other text that describes Hypatia’s life—tell the same story of her end, of the actions the Christians took to silence her “power” over Orestes.  Hypatia was hunted down and kidnapped by a magistrate called Peter and his fellow Christians and taken to the church at Caesareum.  Brutally, she was stripped of her clothes and beaten with tiles or oyster shells, supposedly skinned alive with those very same oyster shells. Then, Hypatia was either ripped to shreds or dragged through the streets until she died.  Regardless of the specifics, both men describe a murder so brutal, so callous, Hypatia was definitely treated more like an animal up for the slaughter than a human being accused of wronging the government.  Whether or not she had worked closely with Orestes, the way of her death was horrific and undeserved.

Death of the philosopher Hypatia, in Alexandria

“Death of the philosopher Hypatia, in Alexandria” from the book Vies des savants illustres, depuis l’antiquité jusqu’au dix-neuvième siècle, by Louis Figuier, first published 1866. [Note: this picture has a racist overtone and should not be seen as an accurate representation of Hypatia’s killers. However, it does reflect the historical descriptions of Hypatia being dragged through the street]. (Wikimedia)

Despite this, the majority of Hypatia’s life has been written about in relation to how her death impacted on the city of Alexandria in the 4th century, not about the injustice of her murder.  While she was alive, she was known as a great female philosophical leader.  But in history, she is best remembered for the role she was accused of playing in the political struggle between two overconfident, religiously warring men.  With her death, many scholars believe the cultural scales in Alexandria tipped: John of Nikiu proclaimed that the final threads of pagan idolatry ended with her, while modern scholars believe that classical and Alexandrian culture completely deteriorated.  Regardless of whether this belief is true, whether Hypatia can truly be identified as the end of the height of Alexandrian society, her death did create a political and religious shift throughout Alexandria and the eastern Roman Empire.

Featured image: ‘Hypatia’ by Alfred Seifert, 1901 (Wikimedia).

Sources:

Dzielska, Maria. Hypatia of Alexandria. trans. F. Lyra. (Harvard University Press: Connecticut, 1996.)

Charles, R. H., The Chronicle of John, Bishop of Nikiu: Translated from Zotenberg’s Ethiopic Text (New Jersey: Evolution Publishing, 2007.)

FitzGerald, A., The Letters of Synesius of Cyrene (London: Oxford University Press, 1926.)

Schaefer, Francis. “St. Cyril of Alexandria and the Murder of Hypatia”, The Catholic University Bulletin 8, 1992. pp. 441–453.

Scholasticus, Socrates. Historia Ecclesiastica (NuVision Publications, LLC: South Dakota, 2013.)

Whitfield, Bryan J. “The Beauty of Reasoning: A Reexamination of Hypatia and Alexandria”. The Mathematics Educator, 1995. pp. 14–21. Accessed November 2, 2014.

Zielinski, Sarah. “Hypatia, Ancient Alexandria’s Great Female Scholar.” Smithsonian Magazine. March 14, 2010. Accessed November 2, 2014. http://www.smithsonianmag.com/womens-history/hypatia-ancient-alexandrias-great-female-scholar-10942888/?page=1.

– See more at: http://www.ancient-origins.net/history-famous-people/living-mans-world-untimely-brutal-death-hypatia-002328#sthash.WJxfxgHz.dpuf

History of Wine in Ancient Greece

History of Wine in Ancient GreeceGreece is a country where we are constantly reminded of its ancient history while engaging in modern pursuits. A car speeds through the streets of Athens with the Parthenon in the backdrop. A tourist gazes at the ocean view from the Temple of Poseidon while snapping a picture with his cell phone. Wine is one example of when modern life intersects with ancient tradition because it represents the past, present, and future of the Greek people.

Wine has, in fact, been a part of the Greek culture for centuries. Ancient Greek writers such as Euripedes constantly sang its praises. He said, “Where there is no wine there is no love.” So, even then, wine was associated with all the good things life has to offer, such as love. What this means is that the Greeks had to have been making wine for awhile.

Early Production of Wine in Greece

Though early findings of wine production and consumption in Greece began in the Neolithic Period, it was the Minoan Civilization which came about later that really celebrated it. In fact, it is the Minoan civilization that has given us the strongest evidence in support of early wine production.

For example, the Minoan ruins in Malia have large vats that were used for wine storage. Also, one of the first wine presses ever discovered was found in Palakatro, Crete. This suggests that their wine making techniques were fairly sophisticated.

Wine and the Mycenaeans

Wine increased in importance in Ancient Greece during the Mycenaean Period. It is during this time period when wine found its way into other aspects of the culture. For example, this is the time period where early references of Dionysius, the god of wine, can be found.

The Mycenaean Period was also significant because there is evidence that they traded wine with neighboring civilizations such as those in Italy, Sicily, Egypt, Palestine, and Cyprus. When archaeologists found amphoras, the clay pot used to transport wine, in some of the Mycenaean dig sites their conclusion was that wine was one of the items they traded.

Winemaking Throughout the Mediterranean

After some time, the Ancient Greeks settled into various city-states. As people migrated to Greece from other areas of the Mediterranean, they brought their grape vines with them. As groups settled and grew, so did the wine production. In fact, wine making became important all over the Mediterranean, not just in Greece.

As civilizations established throughout the Mediterranean, the wine trade increased. Athens, for example, was a huge market for vintners and wine sellers. The large estates and increased population created a large demand for wine, which contributed in making this a popularly traded item.

Wine was an important part of the culture of Ancient Greece. As the population grew, so did the demand for wine. Since Greece has the ideal climate for growing these grapes, winemaking and trading were both very lucrative. Today, this ancient beverage is still made and enjoyed not only in Greece, but throughout the world.

Categorized in:

This post was written by GreekBoston.com

Ρόδος όπως … Αμφίπολη!

RHODES_photo - Copy

Γράφει ο Ζαχαρίας Λουδάρος

Εντάξει η αλήθεια είναι πως έχουν έρθει τα πάνω – κάτω. Η άλλη βάζει με μαγκιά το φιλτράκι  στο στόμα της μέχρι να στρίψει το τσιγάρο και ρίχνει κλεφτές ματιές στο κρεμασμένο με μανταλάκια  “Goal”,  την ώρα που o  νταλικέρης στο πάρκινγκ της εθνικής  διαβάζει MadameFigaro.  Άντε συ μετά να κάνεις επικοινωνιακό targeting σε «κοινά – στόχους».

Υπάρχουν ωστόσο πέντε – δέκα πράγματα τα οποία, τόσο μέσα   από την τρέχουσα κοινωνική εμπειρία όσο και από έρευνες,  αναδεικνύονται ως ζητήματα  με μια οριζόντια απήχηση.  Έτσι, δεν είναι καθόλου μικρό πράγμα πως αυτή την ώρα,  ο μισός πλανήτης  συζητάει τι θα βγάλει η έρευνα DNA του σκελετού της Αμφίπολης. Όπως δεν είναι καθόλου μικρό πράγμα να υπάρχει αυτή τη στιγμή ένα παγκόσμιο debate για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα.

Αποδεικνύεται για άλλη μια φορά πως ο πολιτισμός είναι στην πραγματικότητα μαζί με τη φυσική ομορφιά της, τα  μόνα αληθινά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα  της Ελλάδας.  Και μάλιστα με διαχρονική σταθερή αξία. Σε ένα κόσμο που τα trends αλλάζουν με ταχύτητες 4G, εμείς μπορούμε να «πουλάμε» ( με την καλή έννοια) διαχρονικά Πλάτωνα και… πλάτανο! Διότι «αυτή είναι η Ελλάδα», τουλάχιστον στα δικά μου μάτια που δεν είναι του Σημίτη.

Το πόσο καλά αξιοποιούμε αυτά τα πλεονεκτήματά  μας είναι ασφαλώς μια άλλη ιστορία,  πόνου και κλαυσίγελου.  Μετά την αείμνηστη Μελίνα, η οποία είχε βρε αδερφέ μια αισθητική για τη ζωή και τα πράγματα, όσοι πολιτικοί τη διαδέχθηκαν στην καρέκλα του Υπουργείου  Πολιτισμού  είναι σαν τα ψεύτικα προφίλ του facebook. Τα βλέπεις  στην οθόνη και νομίζεις πως μιλάς με «αγγέλους» της Victoria’s Secret κι αν έρθεις ποτέ σε φυσική επαφή βλέπεις τον «δαίμονα της Τασμανίας».

Αντί λοιπόν να είμαστε έτοιμοι να σκοτωθούμε για τα κωλοπετρέλαια, θα έπρεπε να είμαστε τώρα παγκόσμιο προστατευόμενο θεματικό πάρκο φυσικής, αισθητικής και διανοητικής ομορφιάς και να μην χρειάζεται να κάνουμε τίποτε άλλο για να παράγουμε ένα ΑΕΠ,  τουλάχιστον διπλάσιο από το σημερινό. Αλλά για να γίνει κάτι τέτοιο αφενός πρέπει να υπάρχει το όραμα κι  αφετέρου να είναι ενεργοποιημένοι κάποιοι «αδένες», οι οποίοι  φαίνεται πως δεν υπάρχουν στην «ευνουχισμένη» ελληνική πολιτική τάξη.

Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν κάποιες προσπάθειες, που κάνουν την διαφορά και την εξαίρεση στον κανόνα. Μπορεί να περνούν «στα ψιλά» των mainstream media ή και καθόλου, αλλά ευτυχώς υπάρχει πλέον το διαδίκτυο και τα social media.  Χάρη στη φίλη μου Ρένα Διακίδη, δημοσιογράφο στη Ρόδο, έμαθα για την πρώτη  επιτυχία του νέου Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου Γιώργου Χατζημάρκου. Προχθές εγκαινίασε έκθεση με αρχαιότητες της Ρόδου στο Μουσείου του Λούβρου   και το πιο σημαντικό, ο Περιφερειάρχης  πέτυχε η έκθεση να μεταφερθεί στη Ρόδο αμέσως μετά και να παραμείνει για όλη τη διάρκεια της νέας τουριστικής σεζόν.

Αυτό που κάνει ο Χατζημάρκος για τον τόπο του,  είναι πολιτική για μια Ελλάδα ανοιχτή και αισιόδοξη, που ξέρει να κερδίζει likes και να γίνεται share σε ολόκληρο τον κόσμο έχοντας αυθεντικό προφίλ!

ΥΓ1: Οι καινούργιοι δρόμοι, θέλουν καινούργιες ιδέες. Και οι καινούργιες ιδέες δεν θα προκύψουν μέσα από τα απομεινάρια των «μεγάλων αφηγήσεων» των προηγούμενων αιώνων. Ο 21ος είναι ο αιώνας του πραγματισμού. Για παράδειγμα – τελείως συμπτωματικά και τυχαία –  η στρατηγική μιας «κυβέρνησης της Αριστεράς» θα πρέπει να μοιάζει λίγο με την εμπορική επικοινωνία  του αλκοόλ: «Απολαύστε υπεύθυνα».  Όλοι γουστάρουν να πιουν  αλλά σίγουρα δεν υπάρχει κανένας λόγος αυτός που θα πιει,  να το κάνει όπως το έκαναν θαμώνες συνοικιακών σουβλατζίδικων της δεκαετίας του 70, με 40 μπουκάλια μπύρας  στη σειρά πάνω στο τραπέζι για να τα βλέπουν «ντίρλα»  και το «τζουκ μποξ» να παίζει με τάληρο (δραχμές εννοείται) το  «πικρό σαν δηλητήριο είναι το διαβατήριο που πήρα για τα ξένα».

ΥΓ2: Διάβασα μια ωραία ατάκα στον Κύκλο Αλληλεγγύης (). “Η πολυπολιτισμικότητα είναι πλούτος στο φαγητό, στην τέχνη, στη διανόηση, στον πολιτισμό, στον έρωτα, στη διασκέδαση, παντού. Κανείς δεν στέκεται μόνος του.”. Την αλήθεια αυτή αναδεικνύει και το video παραγωγής της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου για τον «πολυ-πολιτισμό» της Ρόδου. Δεν είναι υπερπαραγωγή αλλά έχει αξιοπρέπεια.

[youtube http://www.youtube.com/watch?v=XKATS6XBHH0&w=854&h=510] Πηγή: rizopoulospost.com

Απελλής – ο διασημότερος ζωγράφος της αρχαιότητας

Η Σχολή του Απελλή

Σύμφωνα με τον Πλίνιο, ο Απελλής άκμασε κατά την περίοδο της 112ης Ολυμπιάδος δηλαδή μεταξύ του 332 και του 329. Η συνεργασία του με τον Πτολεμαίο Α’ της Αιγύπτου υποδηλώνει πως υπήρξε ενεργός τουλάχιστον μέχρι το -305, όταν ο Πτολεμαίος ανακηρύχθηκε βασιλιάς. Εκτιμάται ότι έζησε από το -352 έως το -300 περίπου. Καταγόταν από την ιωνική πόλη Κολοφώνα βόρεια της Εφέσου.

Ο Απελλής υπήρξε αρχικά μαθητής του Εφόρου του Εφέσιου.
Καθιερωμένος ήδη ζωγράφος έρχεται στη Σικυώνα. Σπουδάζει για 12 έτη στη Σικυώνια Σχολή Ζωγραφικής με δάσκαλο τον Πάμφιλο στον οποίο έδινε ένα τάλαντο το χρόνο. Λέγεται ότι μαθήτευσε και πλησίον του ζωγράφου Αμφιπολίτη. Στη διάρκεια της παραμονής του στη Σικυώνα, συνεργάζεται με τον ζωγράφο Μελάνθιο για την κατασκευή της εικόνας του τύραννου Αρίστρατου. Την πληροφορία αυτή μας τη δίνει ο περιηγητής Πολέμων (αποσπάσματα: Πλούταρχος, Βίος Αράτου, παρ. 13 και Πλίνιος, Φυσική Ιστορία, βιβλίο 35, παρ. 123). Στη Σικυώνα τον βρήκε ο Μέγας Αλέξανδρος και μαζί με τον Λύσιππο τους πήρε στη μακεδονική αυλή.

Ο Απελλής εργάστηκε σαν ζωγράφος στο περιβάλλον του Φιλίππου Β’ και του Μεγάλου Αλεξάνδρου, φιλοτεχνώντας αρκετές προσωπογραφίες τους. Όπως αναφέρει ο Πλίνιος, ο Μέγας Αλέξανδρος εκτιμούσε ιδιαίτερα τις ικανότητές του. Για το λόγο αυτό, ο Μέγας Αλέξανδρος είχε απαγορεύσει να τον ζωγραφίζει άλλος εκτός από τον Απελλή (Πλίνιος, Φυσική Ιστορία, βιβλίο 35, παρ. 85). Σημειώνεται ότι ο Απελλής ακολούθησε τον Μέγα Αλέξανδρο στην εκστρατεία του στην Ασία μέχρι την Έφεσο.

“Ο Μ. Αλέξανδρος και η Καμπάσπη
στο εργαστήριο του Απελλή”
Τζιοβάνι Μπατίστα Τιέπολο (1740)

 Η Καμπάσπη. Όταν ήταν στη μακεδονική αυλή ζωγράφισε την ερωμένη του Αλεξάνδρου Καμπάσπη την οποία ο Απελλής ερωτεύθηκε. Ο πίνακας εντυπωσίασε τόσο τον Μέγα Αλέξανδρο ώστε αργότερα παραχώρησε την Καμπάσπη στον Απελλή.

Σύμφωνα με τον Πλίνιο, ο Μέγας Αλέξανδρος ζήτησε από τον Απελλή να φιλοτεχνήσει ένα πορτρέτο της παλλακίδας Καμπάσπης και εκείνος την ερωτεύτηκε. Ο πίνακας εντυπωσίασε τόσο τον Αλέξανδρο ώστε αργότερα την παραχώρησε ως δώρο στο ζωγράφο.

Άλλα σπουδαία έργα του Απελλή είναι:

«Αλέξανδρος Κεραυνοφόρος» στον ναό της Αρτέμιδος στην Έφεσο για τον οποίο αμείφθηκε με το υπέρογκο ποσό των 20 χρυσών ταλάντων (Πλίνιος, βιβλίο 35, παρ. 92). Ο Πλούταρχος στο “Περί Αλεξάνδρου Τύχης ή Αρετής”, λέγει πως “εκ των Αλεξάνδρων ο μεν του Φιλίππου υπήρξεν ανίκητος, ο δε του Απελλού αμίμητος”. Ο ίδιος συγγραφέας λέγει, επίσης, για τον ίδιο πίνακα, ότι έδωσε το χρώμα του δέρματος του Αλεξάνδρου φαιότερο, ενώ το πρόσωπο και το στήθος είχαν μια καταπληκτική ερυθρωπή λευκότητα.

Για την «Αναδυόμενη Αφροδίτη» ο Απελλής να χρησιμοποίησε σαν μοντέλο την πανέμορφη εταίρα της Αθήνας και ερωμένη του Πραξιτέλη Φρύνη. Ο Στράβων γράφει ότι ο Απελλής εμπνεύσθηκε το θέμα του πίνακα όταν είδε την περίφημη εταίρα Φρύνη να λούζεται στην Ελευσίνα. Ο πίνακας αφιερώθηκε στο Ναό του Ασκληπιού στην Κω.

Η Συκοφαντία του Απελλή
Σάντρο Μποτιτσέλι (1495)

«Η Συκοφαντία». Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει για τον πίνακα του Απελλή «Η Συκοφαντία» που σώζεται σε αντίγραφο από τον Σάντρο Μποτιτσέλι ο οποίος το ζωγράφισε βασισμένος σε περιγραφή του Λουκιανού για τον πίνακα του Απελλή στην πραγματεία του «Περὶ τοῦ μὴ ῥᾳδίως πιστεύειν διαβολῆ» δηλαδή πως δεν θα πιστεύετε εύκολα τη συκοφαντία. Η ιστορία αναφέρεται στον ζωγράφο Αντίφιλο που ενοχλείτο γιατί ο Μακεδόνας βασιλιάς της Αιγύπτου Πτολεμαίος Α’ ο Λάγου έδειχνε ιδιαίτερη εκτίμηση στον Απελλή παρά σε αυτόν. Για το λόγο αυτό, ο Αντίφιλος συκοφάντησε τον Απελλή στον Πτολεμαίο ότι δήθεν συμμετείχε στη συνωμοσία του έπαρχου της Τύρου Θεοδότα εναντίον του Πτολεμαίου. Ο Πτολεμαίος εξοργίσθηκε κατά του Απελλή αλλά όταν αργότερα έμαθε την αλήθεια ντράπηκε και α) δώρισε στον Απελλή 100 τάλαντα και β) του έδωσε τον Αντίφιλο σαν δούλο. Αντιδρώντας ο Απελλής στη συκοφαντία, εξ αιτίας της οποίας κινδύνευσε, ζωγράφισε τον περίφημο πίνακα «Διαβολή» δηλαδή συκοφαντία.

Να πως περιγράφει τον πίνακα ο Λουκιανός:

Η Συκοφαντία του Απελλή, (λεπτ)
Σάντρο Μποτιτσέλι, 

«Στα δεξιά κάθεται κάποιος άνδρας με πολύ μεγάλα αυτιά, σχεδόν όμοια με αυτά του Μίδα, προτείνοντας το χέρι στη Συκοφαντία ενώ ακόμα στέκεται μακριά της. Γύρω του στέκονται δύο γυναίκες, η Άγνοια, νομίζω, και η Δοξασία. Από την άλλη μεριά πλησιάζει η Συκοφαντία, γυναίκα υπερβολικά όμορφη, γεμάτη θέρμη και ερεθισμό, σαν να δείχνει τη λύσσα και την οργή, κρατώντας στο αριστερό χέρι αναμμένη δάδα και με το άλλο χέρι σέρνοντας από τα μαλλιά ένα νεαρό που τεντώνει τα χέρια στον ουρανό και καλεί για μάρτυρες τους θεούς. Προηγείται άνδρας κάτωχρος και άσχημος, με διαπεραστική ματιά, που μοιάζει να έχει γίνει σκελετός από μακρόχρονη ασθένεια. Θα μπορούσε κάποιος να νομίσει ότι αυτός είναι ο Φθόνος (ζήλια). Επιπρόσθετα, τη Συκοφαντία ακολουθούν και άλλες δύο γυναίκες που την ενθαρρύνουν τη ντύνουν και τη στολίζουν. Όπως μου είπε ο ξεναγός, η μία είναι η Επιβουλή και η άλλη η Απάτη. Μετά ακολουθούσε κάποια γυναίκα με εμφάνιση εντελώς πένθιμη, ντυμένη στα μαύρα αληθινά ράκος. Αυτή λεγόταν, νομίζω, Μετάνοια. Αυτή, λοιπόν, στρεφόταν προς τα πίσω με δάκρυα και γεμάτη ντροπή έριχνε λοξές ματιές στην Αλήθεια που πλησίαζε».

Ο Απελλής έγινε διάσημος για τον πλούτο των χρωμάτων του. Είχε ανακαλύψει μεθόδους παρασκευής χρωμάτων από ποικιλία διαφόρων ουσιών που ακόμα και σήμερα μας είναι άγνωστες. Χρησιμοποιούσε ένα τρόπο βαφής που κανείς άλλος δεν μπόρεσε να τον μιμηθεί. Επαινείται δε από όλους η ειλικρίνεια του καλλιτέχνη, ο οποίος έλεγε ότι υπολείπεται του Μελανθίου κατά τη διάταξη, του δε Ασκληπιόδωρου κατά τη συμμετρία και το μέτρο, για το οποίο τον θαύμαζε. Αναφέρεται επίσης σαν καινοτόμος στον τομέα της τεχνικής, έχοντας επινοήσει μία ειδική μέθοδο προετοιμασίας της μίξης των ουσιών των χρωμάτων από ελεφαντόδοντο (Πλίνιος, βιβλίο 35, παρ. 25). Η χρήση του βοηθούσε στη διατήρηση και προστασία των έργων ενώ παράλληλα επιδρούσε πιθανά και στην άμβλυνση των χρωμάτων.

Το κύριο χαρακτηριστικό της τέχνης του Απελλή ήταν η λεπτότητα των χαρακτηριστικών γραμμών του, η αληθοφάνεια των χρωμάτων του, η άμετρη χάρη, καλλονή, εκφραστικότητα των μορφών του και η αποφυγή κάθε υπερβολής και στο σχέδιο και στα χρώματα. Εκτιμάται ότι πρώτος ο Απελλής ζωγράφισε αλληγορικές εικόνες και προσωποποιήσεις ιδεών όπως η βροντή, η άγνοια, η υπόληψη, ο φθόνος, η διαβολή, η αλήθεια. Ο Πίνδαρος έγραφε πως ο Απελλής «μείλιχα» εργάζεται για τους θνητούς και αυτό το απέδιδε στην παιδική αριστοκρατική του αγωγή, τη βαθιά μουσική του παιδεία, την έμφυτη ευγένεια και τη χάρη που είναι δώρο των θεών. Ο Πλίνιος (Φυσική Ιστορία, βιβλίο 35, παρ. 88) υποστήριξε πως ο Απελλής υπήρξε ανώτερος από τους ζωγράφους που διαδέχτηκε και από εκείνους που υπήρξαν συνεχιστές του. Ανέφερε χαρακτηριστικά πως οι προσωπογραφίες του ήταν τόσο αληθοφανείς, ώστε ένας μετωποσκόπος μπορούσε να προβλέψει την ηλικία του εικονιζόμενου προσώπου, καθώς και να πραγματοποιήσει προβλέψεις για το μέλλον του.

Ο τάφος της Αμφίπολης ήταν γεμάτος χρυσάφι, αγγεία και όπλα από το φέρετρο ως την οροφή -Τι λέει έμπειρος αρχαιολόγος

tafos-amfipoli-xryso-708

Καθώς το ενδιαφέρον όλων στρέφεται πλέον στα συμπεράσματα των ανθρωπολόγων και των ερευνητών για την ταυτότητα του νεκρού που βρέθηκε στον τύμβο της Αμφίπολης, ένα άλλο ερώτημα απασχολεί έντονα: Γιατί δεν βρέθηκαν κτερίσματα (τα αντικείμενα τα οποία τοποθετούσαν στον τάφο μαζί με τον νεκρό, αντικείμενα αξίας) στον τάφο;

Από την πρώτη στιγμή (ήδη από το δελτίο Τύπου του υπουργείου Πολιτισμού όπου αναφέρεται ότι ο σκελετός βρέθηκε εντός και εκτός του τάφου) είχε καταστεί σαφές ότι οι τυμβωρύχοι είχαν περάσει από εκεί και είχαν σαρώσει κάθε κτέρισμα και αντικείμενο αξίας.  Και υπήρχαν πολλά και μεγάλης αξίας.

«Πρέπει να σήκωσαν πολύ χρυσάφι. Ο τάφος πρέπει να ήταν από το φέρετρο ως την οροφή γεμάτος αγγεία και πιθανόν όπλα. Πάντως σίγουρα ήταν πολυτελής, αν κρίνουμε από τα ελάχιστα διακοσμητικά του φέρετρου που βρέθηκαν», δηλώνει έμπειρος αρχαιολόγος σήμερα στα «Νέα» και τη Μαίρη Αδαμοπούλου.

Περιγράφει, μάλιστα, πώς έδρασαν οι τυμβωρύχοι, οι οποίοι πρέπει να μπήκαν στον τάφο περισσότερες από μια φορές. Την πρώτη φορά μάλλον πήραν ένα πολύτιμο τεφροδόχο αγγείο και κτερίσματα που μάλλον υπήρχαν στον τρίτο θάλαμο. «Οι επόμενοι», συνεχίζει ο αρχαιολόγος, «αναζητώντας επίσης χρυσό κατέστρεψαν το ψηφιδωτό για να διαπιστώσουν αν κρύβεται από κάτω θησαυρός και στη συνέχεια πιθανόν να διαπίστωσαν ότι ήταν αδύναμο στο συγκεκριμένο σημείο το δάπεδο του τρίτου θαλάμου, το έσπασαν και πήραν ό,τι βρήκαν».

Tασούλας: Προφανές το συμπέρασμα…

Το ότι ο τάφος έχει συληθεί επιβεβαίωσε, ουσιαστικά, και ο υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τασούλας, μιλώντας σε εκπομπή του Mega.

Σε ερώτηση δημοσιογράφου για το πώς ερμηνεύεται το γεγονός ότι ο σκελετός του νεκρού της Αμφίπολης βρέθηκε μισός εντός και μισός εκτός του τάφου, ο κ. Τασούλας απάντησε: «Το ερμηνεύουν με την προφανή ερμηνεία. Οτι υπήρξε μια αναζήτηση μέσα στον τάφο. Η αναζήτηση δεν περιελάμβανε ενδιαφέρον για τα οστά, τα οστά μετακινήθηκαν και βρέθηκαν άλλα μέσα, άλλα έξω». Στην ερώτηση του δημοσιογράφου αν αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι στον τάφο μπήκαν τυμβωρύχοι και πήραν τα πάντα, ο υπουργός Πολιτισμού απάντησε ότι αυτό είναι ένα συμπέρασμα στο οποίο θα καταλήξουμε όταν έχουμε περισσότερα στοιχεία, αλλά είναι προφανές ότι «υπήρξε μετακίνηση των οστών και τα οστά δεν περπατάνε μόνα τους».

Μενδώνη: Ο,τι έχει βρεθεί είναι τα μοναδικά κινητά ευρήματα

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η γ.γ. του υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. Μιλώντας χθες στο βραδινό δελτίο του Μega και απαντώντας στην ερώτηση δημοσιογράφου «πλην του σκελετού δεν βρέθηκε τίποτα άλλο; Δηλαδή, όσοι τυμβωρύχοι πέρασαν από εκεί τα πήραν όλα και έφυγαν;», είπε πως «εκτός από αυτά τα ελάχιστα ευρήματα, ενδεχομένως η κυρία Περιστέρη να μίλησε και για κάποια σπασμένα αγγεία, μέχρι εκεί είναι τα κινητά ευρήματα», επιβεβαιώνοντας έτσι, εμμέσως, τη σύληση του τάφου.
Πηγή: rizopoulospost.com

Μέγας Αλέξανδρος: Το μεγαλύτερο “brand name” παγκοσμίως

 

images

Είναι ή δεν είναι του Αλέξανδρου ο τάφος της Αμφίπολης; Στον απόηχο του – προς το παρόν- κλεισίματος της πρώτης ανασκαφής στην Ελλάδα που τράβηξε τόσο πολύ το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, μπορεί να βγει ένα μόνο συμπέρασμα, πριν αποφανθούν οι ειδικοί που θα εξετάσουν όχι μόνο τον σκελετό , αλλά θα κληθούν να κάνουν κάθε κομμάτι της ανασκαφής της Αμφίπολης ένα ενιαίο σύνολο, το οποίο θα δίνει όσο το δυνατόν πιο ασφαλή συμπεράσματα. Ποιο είναι αυτό το συμπέρασμα;

Ότι ακόμα και σήμερα , 2.300 χρόνια μετά τον θάνατο του ο Μέγας Αλέξανδρος εξακολουθεί να είναι το μεγαλύτερο brand name που έχει αναδειχθεί ποτέ στον πλανήτη. Η είδηση ενός τάφου που και στην ιδέα μόνο ότι σχετίζεται με τον μακεδόνα βασιλιά, έκανε τον γύρο του κόσμου σε όλα τα διεθνή ειδησεογραφικά μέσα. Είναι πραγματικά ασύληπτη η δύναμη που έχει το όνομα του 23 αιώνες μετά τον θάνατο του. Και αυτό είναι βέβαιο πως δεν μπόρεσε ποτέ κανείς στους αιώνες που πέρασαν να το ξεπεράσει. Και είναι λογικό. Ο Μέγας Αλέξανδρος δεν είναι μόνο ότι στα 33 του χρόνια είχε δημιουργήσει την πρώτη παγκόσμια αυτοκρατορία. Δεν είναι μόνο η εξουσία και ο απίστευτος οικονομικός πλούτος που είχε υπό την διαχείριση του σε τέτοια ηλικία. Είναι κυρίως ο ΜΥΘΟΣ που δημιούργησε ο θάνατος του. Μυστηριώδης, ξαφνικός και σε ένα χρονικό σημείο, που δεν του έδωσε χρόνο να φθαρεί, αφού ήταν στο απόγειο της δόξας του. Αυτός κυρίως, ο θάνατος του εξυπηρέτησε , με τον καλύτερο τρόπο τον όνομα του που στο πέρασμα των αιώνων, διογκώθηκε και καλύφτηκε περισσότερο με το πέπλο μύθου, παρά πραγματικότητας. Η πορεία της σορού του, τα χαμένα ίχνη, οι κλοπές του σώματος, δημιούργησαν στην συνέχεια το μεγαλύτερο αρχαιολογικό μυστήριο στον πλανήτη. Και αυτό εξυπηρετούσε τον μύθο του. Ο χαμένος βασιλιάς.

Το τι θα δείξει η συστηματική μελέτη του τάφου και αν θα υπάρξουν ασφαλή συμπεράσματα κανείς δεν τον ξέρει. Υπάρχουν άλλωστε μεγάλα κενά και πολλά ερωτηματικά , που μπορεί να καταρρίψουν την μία ή την άλλη άποψη. Και αυτό ακόμα , ο τρόπος που εξελίχθηκε η αρχαιολογική ανακάλυψη της Αμφίπολης, μεγαλώνει και άλλο το μυστήριο. Είναι ή δεν είναι ο Αλέξανδρος;
Το βέβαιο είναι πως η Αμφίπολη, έφερε ξανά στο προσκήνιο το όνομα του. Η υστεροφημία του , αποδείχθηκε για μία ακόμη φορά πως έχει σπάσει τα όρια του χρόνου. Κανείς άλλος στην παγκόσμια ιστορία δεν κατάφερε ποτέ κάτι τέτοιο, αποδεικνύοντας πως αυτό που είχε πει «Στον ουρανό δεν υπάρχουν δυο ήλιοι ούτε στη γη δυο κυρίαρχοι» κατάφερε να το κάνει πράξη , όντας απόλυτος κυρίαρχος και τόσους αιώνες μετά τον θάνατο του.

Η Ελλάδα σήμερα δεν έχει παρά να εκμεταλλευτεί το ισχυρότερο «brand name» που έβγαλε ποτέ ο πλανήτης. Δεν συμβαίνει άλλωστε ούτε κάθε 2.500 χρόνια να βγάλει μία χώρα έναν Μέγα Αλέξανδρο.

Πηγή: parapolitika.gr

Αμφίπολη: Τι μπορούμε να περιμένουμε από την εξέταση του σκελετικού υλικού

Η δρ Αν. Παπαθανασίου μιλάει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ

«Εντός και εκτός του τάφου, βρέθηκε ο σκελετός του νεκρού. Είναι προφανές ότι το ανθρωπολογικό υλικό θα εξεταστεί από ειδικούς επιστήμονες. Είναι, εξίσου, προφανές ότι θα γίνουν όλες οι έρευνες τις οποίες απαιτεί η σύγχρονη επιστήμη». Με αυτά τα λόγια, η ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού γνωστοποιούσε τα νέα, πολύ σημαντικά ευρήματα από την Αμφίπολη και τις ανασκαφές που διενεργεί η Εφορεία Αρχαιοτήτων Σερρών στον λόφο Καστά και συγκεκριμένα στον τρίτο θάλαμο του μνημείου. Ποιοι όμως είναι αυτοί οι ειδικοί επιστήμονες που εξετάζουν το ανθρωπολογικό υλικό, ποια στάδια περνάει μια τέτοια μελέτη και τι συμπεράσματα μπορούν να συναχθούν;

«Η φυσική (ή βιολογική) ανθρωπολογία είναι κλάδος της ανθρωπολογίας με αντικείμενο τη μελέτη των φυσικών (ή βιολογικών) οστεολογικών καταλοίπων του ανθρώπου. Υποδιαίρεσή της είναι η βιοαρχαιολογία που αντικείμενό της έχει τη διεπιστημονική μελέτη των ανθρωπολογικών καταλοίπων του σύγχρονου ανθρώπου (homo sapiens) μέσα στο πολιτιστικό αρχαιολογικό τους πλαίσιο» δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η δρ Αναστασία Παπαθανασίου, αρχαιολόγος της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας, με ειδίκευση στη βιοαρχαιολογία.

Οι βιοαρχαιολόγοι έχουν σίγουρα πολλά να δώσουν σε ανασκαφές με ανθρωπολογικά ευρήματα, όπως αυτά της Αμφίπολης. «Η μελέτη των ανθρωπίνων οστών παρέχει μια σειρά από πληροφορίες που αφορούν τόσο την αιτία θανάτου όσο και τον τρόπο ζωής ενός συγκεκριμένου ανθρώπου άλλα και ενός ολόκληρου πληθυσμού» αναφέρει η κα Παπαθανασίου. Μεταξύ αυτών είναι το φύλο, η ηλικία, κάποια ιδιαίτερα μορφολογικά στοιχεία, το ύψος, πιθανές ασθένειες και τραύματα, το βιοτικό επίπεδο, διατροφικές συνήθειες, μετακινήσεις από μια περιοχή σε άλλη.

Για να εκτιμηθούν όμως τα στοιχεία αυτά, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη μια σειρά από μακροσκοπικές, μικροσκοπικές και χημικές αναλύσεις. Αλλά πριν από όλα θα πρέπει να γίνει σωστή αποτύπωση. «Πριν ανασκαφούν τα οστά, είναι σημαντικό να αποτυπώνεται η θέση τους μέσα στον τάφο. Με αυτό τον τρόπο καταλαβαίνουμε αν έχουν διαταραχθεί ή αν είναι στην ανατομική τους θέση, αν πρόκειται για ανακομιδή ή πρωτογενή ταφή. Επίσης, θα πρέπει να γνωρίζουμε τη θέση που έχουν τα οστά και σε σχέση με τα υπόλοιπα ευρήματα. Είναι διαφορετικό να βρίσκεις ένα αγγείο σε κάποιο σημείο μέσα στον τάφο, άλλο πάνω στον νεκρό κι άλλο στο προσκεφάλι του. Είναι πολλές οι πληροφορίες από την πρώτη αποτύπωση. Είναι επίσης πολύ σημαντικό σε μια ανασκαφή που μπορεί να βρεθούν οστά, όπως σε τάφους, να υπάρχει εξ αρχής ένας ειδικός σε ανθρώπινα οστά» αναφέρει η βιοαρχαιολόγος.

Μετά τον καθαρισμό των οστών, το δεύτερο βήμα είναι η μακροσκοπική μελέτη. «Δηλαδή να διαπιστωθεί το φύλο, η ηλικία, το ανάστημα και αν υπάρχουν παθολογικές αλλοιώσεις. Πιθανόν να μπορείς να δεις την αιτία θανάτου, τα στρες που ίσως πέρασε κατά τη διάρκεια της ζωής του, κάποια μορφολογικά χαρακτηριστικά και ιδιαίτερα στοιχεία που έχει το άτομο, το ύψος του, οτιδήποτε μπορείς να παρατηρήσεις από τα οστά και δόντια» αναφέρει και συμπληρώνει ότι μια μικροσκοπική και ακτινογραφική μελέτη μπορεί να δώσει επιπλέον στοιχεία για κακώσεις, κατάγματα, όγκους, μικροτριβές στα δόντια, την πυκνότητα της οστικής μάζας κ.λπ.

Το τρίτο στάδιο είναι οι χημικές αναλύσεις, με τη ραδιοχρονολόγηση με άνθρακα 14 να έρχεται πρώτη, καθώς μπορεί να προσδιορίσει χρονολογήσεις ευρημάτων με πολύ μικρό εύρος λάθους. «Αυτό είναι το πρώτο πράγμα που πρέπει να γίνει, ειδικά όταν υπάρχουν ερωτήματα σχετικά με τη χρονολόγηση ενός ευρήματος και εφόσον ξέρουμε ότι τα οστά είναι αδιατάρακτα, δηλαδή δεν έχουν μεταφερθεί από αλλού. Το επόμενο βήμα είναι οι αναλύσεις με σταθερά ισότοπα, όπως άνθρακα, αζώτου, θείου και στροντίου που δίνουν πολύτιμα στοιχεία για τη διατροφή και την κινητικότητα των ανθρώπων του παρελθόντος» σημειώνει η κα Παπαθανασίου. Προσθέτει: «Τα ισότοπα γενικά βασίζονται στην αρχή ότι παίρνεις από το περιβάλλον σου τα στοιχεία που σου δίνει. Για παράδειγμα, τα δόντια δημιουργούνται μόνο στην παιδική ηλικία, τα οστά όμως ανανεώνονται συνεχώς, συνεπώς αν υπάρχουν διαφορές στα δόντια από τα οστά, σημαίνει ότι κάτι άλλαξε κατά τη διάρκεια της ζωής, κάποια διαφορετική διατροφή ή μετακίνηση. Ανάλογα με το ισότοπο που μετράς κάθε φορά».

Όσο για τη δυνατότητα προσδιορισμού του DNA, η κα Παπαθανασίου επισημαίνει πως αυτό «μπορεί να προσδιορίσει συγγενικές σχέσεις ή συγκεκριμένες γενετικές ασθένειες. Άλλο όμως το σύγχρονο DNA, που είναι εύκολο να το απομονώσεις, κι άλλο το αρχαίο και κυρίως το πυρηνικό, στο οποίο υπάρχει μεγάλη επιμόλυνση. Επίσης μπορεί να μη σώζεται αρκετή ποσότητα κολλαγόνου, ώστε να είναι δυνατό να γίνει χρονολόγηση με ραδιενεργό άνθρακα ή να εξαχθούν ασφαλή σταθερά ισότοπα. Στην περίπτωση βέβαια των ιστορικών χρόνων μπορεί να βρεθούν όλα αυτά, εκτός αν οι συνθήκες του χώματος είναι πολύ κακές ή τα οστά είναι καμένα, όπου εκεί τα πράγματα δυσκολεύουν. Γενικά η διατήρηση παίζει πολύ μεγάλο ρόλο» εξηγεί, υπογραμμίζοντας ότι κάθε υλικό και θέση διαφοροποιείται στις συνθήκες διατήρησης και είναι καθαρά στην κρίση του κάθε ανασκαφέα η μεθοδολογία που θα ακολουθηθεί. Τέλος, όσον αφορά στον χρόνο που χρειάζεται για την εξαγωγή συμπερασμάτων, αυτό εξαρτάται από το εργαστήριο και το φόρτο εργασίας που μπορεί να έχει και μπορεί να κυμαίνεται από μερικές βδομάδες έως μερικούς μήνες.