Συνολικά 58 κομμάτια πλακών, βάρους περίπου 70 τόνων, που ανήκουν στον περίβολο του λόφου Καστά και τα οποία βρέθηκαν στη λίμνη Κερκίνη, μεταφέρθηκαν στο Μουσείο της Αμφίπολης.
Πηγή: iefimerida.gr
Συνολικά 58 κομμάτια πλακών, βάρους περίπου 70 τόνων, που ανήκουν στον περίβολο του λόφου Καστά και τα οποία βρέθηκαν στη λίμνη Κερκίνη, μεταφέρθηκαν στο Μουσείο της Αμφίπολης.
Πηγή: iefimerida.gr
νεανική καρδιά του σιγόκαιγε πάντα ο σεβασμός και ο θαυμασμός για τον πατέρα του Φίλιππο Β΄, εκείνον που δημιούργησε τον ανίκητο Στρατό των Μακεδόνων, την Φάλαγγα και τις Σάρισσες και μετέβαλε τους Μακεδόνες από φοβισμένους ορεσίβιους στους πιο άφοβους, ανδρείους και μεγαλόψυχους και πολιτισμένους συνάμα στρατιώτες του κόσμου!
Πηγή: iefimerida.gr
Οι πολιτικοί μηχανικοί έχουν ξεκινήσει και ολοκληρώνουν τις μελέτες για τη στερέωση του μνημείου, ώστε να μπορεί να είναι επισκέψιμο με ασφάλεια για περιορισμένο αριθμό ατόμων |
Σύμφωνα με το υπουργείο Πολιτισμού, καθημερινά πλήθος κόσμου καταφθάνει στο λόφο Καστά προκειμένου να μπορέσει να δει από κοντά έστω την είσοδο του περιβόητου τάφου, καθώς δεν επιτρέπεται να προχωρήσει περισσότερο κανείς, εκτός εάν είναι μέλος της ανασκαφικής ομάδα των αρχαιολόγων. Μάλιστα, το υπουργείο υποστηρίζει πως οι επισκέπτες θα χρειαστεί να κάνουν υπομονή για να μπορέσουν να μπουν στον τύμβο και να δουν από κοντά τις Σφίγγες, τις Καρυάτιδες, το ψηφιδωτό και τον ταφικό θάλαμο. Πάντως, πολιτικοί μηχανικοί έχουν ξεκινήσει και ολοκληρώνουν τις μελέτες για τη στερέωση του μνημείου, ώστε αυτό να πάψει να είναι σιδηρόφρακτο και να μπορεί να είναι επισκέψιμο με ασφάλεια για περιορισμένο αριθμό ατόμων. Όπως αναφέρουν και η εφημερίδα «Τα Νέα», ενδεικτικό της κατάστασης, που επικρατεί από την ολοένα και αυξανόμενη συρροή κοινού στην περιοχή των ανασκαφών είναι πως καφετέρια, που βρίσκεται κοντά στον τύμβο σερβίρει πλέον ποικιλία ιταλικού καφέ, ενώ μέχρι πρότινος έφτιαχνε μόνο ελληνικό. Οι αρχαιολόγοι δίνουν τη σκυτάλη στους συντηρητές Την ίδια ώρα, στον τάφο της Αμφίπολης οι αρχαιολόγοι δίνουν τη σκυτάλη στους συντηρητές, καθώς το κρύο και οι βροχές του χειμώνα απειλούν τα ευρήματα, τα οποία θα πρέπει να προστατευθούν. Έτσι, στο εσωτερικό του τάφου έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες προκειμένου να καλυφθούν τα γλυπτά, αλλά και το ψηφιδωτό. |
Ο υπουργός αρκέστηκε σε αυτή την αναφορά, όμως στην ουσία πρόκειται για ένα εύρημα σημαντικό, που κάποιοι ελπίζουν ότι θα μπορούσε ίσως και να αποκαλύψει την ταυτότητα του νεκρού. Οι παραστάσεις αυτές εντοπίστηκαν τον Σεπτέμβριο, τότε που είχε σημάνει για λίγη ώρα συναγερμός στα μέσα ενημέρωσης πως βρέθηκαν επιγραφές. Ηταν αυτά τα κομμάτια μαρμάρου με τις αχνές φιγούρες που κανείς τότε δεν ήξερε τι ακριβώς είναι και ποιο μυστικό θα μπορούσαν να μαρτυρούν.
Απαντήσεις θα δώσει η ακτινογραφία με λέιζερ και η θερμοκάμερα
Σύμφωνα με το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ της Μαίρης Αδαμοπούλου σήμερα στα «Νέα», πρόκειται για αχνές ζωγραφικές φιγούρες που με τη βοήθεια της τεχνολογίας θα κατορθώσουμε να δούμε πιο ξεκάθαρα. Εντοπίστηκαν πάνω σε πέντε θραύσματα μαρμάρου που βρίσκονταν στο χώμα που κάλυπτε ακόμα τότε το ψηφιδωτό με την αρπαγή της Περσεφόνης.
Είδος ζωοφόρου
Οι ανθρώπινες μορφές φέρουν έντονο κόκκινο και κίτρινο χρώμα και μεταφέρθηκαν αμέσως στο μουσείο της Αμφίπολης για να προφυλαχθούν, αφού οποιαδήποτε έκθεση σε υπερβολικό φως θα μπορούσε να σβήσει αυτά τα αχνά σημάδια που θα δώσουν νέες πληροφορίες για το μνημείο. Η μελέτη τους μέχρι σήμερα έχει οδηγήσει στο συμπέρασμα πως ήταν τοποθετημένες πάνω από τους μαρμάρινους ορθοστάτες – αποτελούσαν ένα είδος ζωφόρου.
Μένει να δούμε το φύλο των φιγουρών μέσα σε αυτό το υπέροχο ταφικό μνημείο που κυριαρχούσαν οι γυναικείες μορφές. Εδώ, απαντήσεις θα δώσει η ακτινογραφία με λέιζερ και η θερμοκάμερα. Πρόκειται για τεχνολογία που στο παρελθόν χρησιμοποιήθηκε και στην Ακρόπολη.
Το ερώτημα είναι αν αυτές οι φιγούρες θα μας δώσουν και στοιχεία για την ταυτότητα του νεκρού. Μιλώντας στα «Νέα», η καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Γεωργία Κοκκορού-Αλευρά δήλωσε: «Είναι πολύ δύσκολο κάτι τέτοιο… Συνήθως τα θέματα που συναντάμε στους μακεδονικούς τάφους είναι είτε μυθολογικά είτε σκηνές συμποσίου είτε σκηνές κυνηγιού, που θεωρείται ότι ανάμεσά τους απεικονίζεται και ο νεκρός ως μέλος της μακεδονικής ελίτ». Προσθέτει πως απομένει να δούμε αν αυτό ισχύει και για την περίπτωση των συγκεκριμένων παραστάσεων.
iefimerida.gr
Με τη μέθοδο της ηλεκτρικής χαρτογράφησης και της ηλεκτρικής τομογραφίας στην πρώτη αυτή φάση, «ακτινογραφήθηκε» ένα μόνο κομμάτι του λόφου, που προσδιορίζεται πάνω και γύρω από το εντυπωσιακό ταφικό μνημείο, το οποίο έφερε στο φως μετά από μία εντατική ανασκαφή το τελευταίο τρίμηνο η ανασκαφική ομάδα της Κατερίνας Περιστέρη.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, με ενεργό τον ρόλο τόσο του υπουργού Κώστα Τασούλα όσο και της γενικής γραμματέως Λίνας Μενδώνη και σε συνεργασία με την επικεφαλής αρχαιολόγο Κατερίνα Περιστέρη, έχει προσδιορίσει ήδη σε γενικές γραμμές τα στάδια που θα ακολουθήσουν από εδώ και πέρα τόσο στο ανασκαφικό έργο στον λόφο Καστά και γύρω από αυτόν, όσο και στη μελέτη του ταφικού μνημείου και των ευρημάτων του καθώς και αναφορικά με τη μελέτη του ανθρωπολογικού υλικού, δηλ. του ανθρώπινου σκελετού που βρέθηκε σχεδόν πλήρης στον τάφο στο βάθος του τρίτου θαλάμου.
Σε απόσταση αναπνοής
Το «Εθνος της Κυριακής» βρέθηκε σε απόσταση αναπνοής από τον χώρο της ανασκαφής στον λόφο Καστά της Αμφίπολης και κατέγραψε με τον φωτογραφικό του φακό όλες τις φάσεις των εργασιών, μετά την ολοκλήρωση της πολύμηνης φάσης της ανασκαφής, που αφορούσε την αποκάλυψη του ταφικού μνημείου. Σε ένα τμήμα του λόφου, πάνω ακριβώς από το τελευταίο, έχει διαμορφωθεί ο χώρος ώστε να προχωρήσει η έρευνα
Ηδη στο τμήμα αυτό μέχρι τα μέσα της εβδομάδας και παρά την καταρρακτώδη βροχή της περασμένης Τετάρτης, ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση της διασκόπησης, που ξεκίνησε πριν από ένα δεκαήμερο. Μέσα σε 7 έως 10 μέρες από την ημέρα έναρξης των εργασιών οι επιστήμονες του ΑΠΘ θα μπορούν να έχουν με τη μέθοδο της ηλεκτρικής χαρτογράφησης-ηλεκτρικής τομογραφίας απτά αποτελέσματα, όπως είχε δηλώσει στο «Εθνος» ο καθηγητής Γρηγόρης Τσόκας.
Θα ακολουθήσουν σε πρώτη φάση ανασκαφικές τομές χωρίς να μπορεί να προσδιοριστεί επακριβώς ο χρόνος τους αφού υπάρχει πάντα ο παράγοντας των καιρικών συνθηκών του χειμώνα. Με βάση τις τομές αυτές θα προγραμματιστεί από την άνοιξη, όπως εκτιμάται, η νέα αρχαιολογική ανασκαφή. Παράλληλα ο καθηγητής Γρηγόρης Τσόκας και οι συνεργάτες του στο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής θα «σαρώσουν» και ένα μεγάλο μέρος από τα υπόλοιπα 17 στρέμματα του λόφου.
Εκσκαφέας πραγματοποιεί χωματουργικές εργασίες στον τύμβο Καστά.
Να σημειωθεί ότι τις προηγούμενες δεκαετίες ξεκινώντας από τις ανασκαφές του αείμνηστου αρχαιολόγου Δημήτρη Λαζαρίδη τη δεκαετία του ΄50 έχουν βρεθεί μια σειρά τάφοι. Την περίοδο από το 1971 μέχρι το 1985 ανασκάφηκε το βόρειο, το δυτικό και το ανατολικό μέρος του τύμβου -το ταφικό μνημείο που έφερε στο φως η Κ. Περιστέρη βρίσκεται στη νότια πλευρά- και ανακαλύφθηκαν ασύλητοι τάφοι της εποχής του Σιδήρου. Επίσης το 1982 βρέθηκαν δέκα κιβωτιόσχημοι ή λακκοειδείς τάφοι της όψιμης αρχαϊκής εποχής, από τους οποίους οι οκτώ ήταν στο βόρειο τμήμα του τύμβου και οι δύο στο ανατολικό.
Επιπλέον βρέθηκε οικοδόμημα με διαστάσεις 10×10 μ., με 5 μ. ύψος, που από τον Δ. Λαζαρίδη θεωρήθηκε ως ταφικό σήμα, όμως η Κατερίνα Περιστέρη, με βάση τα συνολικότερα ευρήματά της υποστηρίζει ότι πρόκειται για το θεμέλιο του βάθρου στο οποίο είχε τοποθετηθεί το γλυπτό του Λέοντα της Αμφίπολης.
Το αποστραγγιστικό έργο βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη γύρω από το περιτοίχιο του τύμβου, όπως μαρτυρά και η παρουσία του φορτηγού στην πίσω πλευρά.
Κάτω από την πίεση του επερχόμενου χειμώνα στον λόφο Καστά υπάρχει εξωτερικά οργασμός, όπως κατέγραψε το «Εθνος της Κυριακής». Γίνεται μεταφορά χωμάτων με μεγάλα φορτηγά και τη βοήθεια ενός εκσκαφέα, ενώ στην τάφρο που έχει σχηματιστεί μετά την αποκάλυψη του μεγάλου περιμετρικού τείχους συνολικού μήκους κοντά στα 500 μέτρα, που αποκαλύφθηκε τα προηγούμενα χρόνια, γίνεται ένα μεγάλο αποστραγγιστικό έργο προκειμένου να προστατέψει συνολικά το μνημείο.
Οι εργασίες γίνονται με δαπάνη του Δήμου Αμφίπολης με τη συνεχή επίβλεψη του ίδιου του δημάρχου Κώστα Μελίτου, που είναι και πολιτικός μηχανικός. Ο ίδιος, μιλώντας στο «Εθνος της Κυριακής», έκανε λόγο για ένα έργο επιτακτικής ανάγκης, που ανέλαβε να υλοποιήσει η δημοτική αρχή σε συνεννόηση με την αρχαιολόγο Κ. Περιστέρη. «Τα νερά που συγκεντρώνονται στην τάφρο είναι πολλά και μπορούν να βάλουν σε κίνδυνο ακόμη και την ίδια τη στατικότητα του περιμετρικού τείχους» όπως είπε και για τον λόγο αυτό δημιουργήθηκε ένα ευρύ αποστραγγιστικό δίκτυο -χωρίς μπετόν- που θα συγκεντρώνει τα νερά της τάφρου σε διάφορα σημεία και θα τα διοχετεύει σε μια απόσταση 400 μέτρων, όπως ανέφερε.
Οι τσιμεντένιοι κύλινδροι παραμένουν στοιβαγμένοι μέχρι να τοποθετηθούν στα σημεία που έχουν επιλέξει οι μηχανικοί του Δήμου.
ΔΙΑΣΚΟΠΗΣΗ
Τα «μάτια» των ειδικών στο υπέδαφος
Η συγκεκριμένη μέθοδος της γεωφυσικής διασκόπησης σε γενικές γραμμές προβλέπει την… καλωδίωση τμηματικά του εδάφους και την εισαγωγή ρεύματος στη γη με τη βοήθεια ηλεκτροδίων. Στη συνέχεια γίνεται μέτρηση της διαφοράς δυναμικού και της κατανομής της αντίστασης με ένα αρκετά περίπλοκο και αναπτυγμένο αλγόριθμο, που έχουν επινοήσει οι επιστήμονες του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής και τα στοιχεία αυτά βοηθούν για την τρισδιάστατη απεικόνιση του υπεδάφους. Η μέθοδος της ηλεκτρικής τομογραφίας, που συμπληρώνει αυτή της ηλεκτρικής χαρτογράφησης, έχει πολύ μεγαλύτερη διεισδυτικότητα και επιπλέον είναι ικανή να απεικονίσει τρισδιάστατα το υπέδαφος. Οσο μεγαλύτερα είναι τα αρχαία αρχιτεκτονικά υπολείμματα (π.χ. ένας ογκώδης μακεδονικός τάφος) μέσα στο υπέδαφος, τόσο καλύτερα είναι τα αποτελέσματα της απεικόνισης, όπως σημειώνει ο Γρ. Τσόκας.
XΡΙΣΤΟΣ ΤΕΛΙΔΗΣ
ethnos.gr
As I have said before it slightly worries me that people are overly associating me with Amphipolis, and I am happy to explain points, but … I will wait until Katerina Peristeri presents the amazing finds on the 29th, and she reveals Act One of the great Saga of Amphipolis.
Today’s press release (here) added this information:
Σύμφωνα με τον Υπουργό Πολιτισμού, με τις εργασίες συντήρησης αποκαλύφθηκαν οι πρώτες υποψίες ανθρώπινων αναπαραστάσεων στα επιστύλια που βρέθηκαν στον τρίτο χώρο. Αυτή τη στιγμή έχει γίνει ο πρώτος καθαρισμός των επιστυλίων και θα ακολουθήσει και επεξεργασία τους με λέιζερ, καθώς και άλλες διαδικασίες. “Αν βιαστείς, κινδυνεύεις να κάνεις σφάλματα που μπορεί να είναι καθοριστικά”, τόνισε ο Υπουργός, ο οποίος θέλησε να πει με αυτόν τον τρόπο ότι δεν κρύβουν κάτι, απλώς οι αποκαλύψεις γίνονται έτσι και αλλιώς με αργούς ρυθμούς και δεν είναι μόνο θέμα κάποιου νέου ευρήματος, αλλά και η ίδια η διαδικασία της συντήρησης θα συνεχίσει να αποκαλύπτει πράγματα. “Αυτή είναι και η γοητεία της αρχαιολογίας”, ανέφερε
The description of the first human representations in friezes in the third room, and that they are being treated with lasers, suggests to me that they were painted. Similar painted figures were found inside the tomb of Hecatomnus, and unlike the sculptures these kinds of paintings can fade and vanish quickly if they are not treated correctly.
Also this paragraph suggest that I may have been correct in my assumption that filling the rooms with soil was partly to stop them collapsing:
Ο κύριος Τασούλας, θέλοντας να δείξει τις δυσκολίες που είχε να αντιμετωπίσει η ομάδα σε σχέση με τις στερεωτικές διαδικασίες, είπε: “Το χώμα μέσα στον τάφο, κατά τη διάρκεια των χρόνων, έπαιξε ρόλο στερεωτικό για το μνημείο. Η αφαίρεση του χώματος ανέτρεπε τη στήριξη, και οι υποστυλώσεις έπρεπε να γίνονται με τρόπο τέτοιο ώστε να παρέχουν ακριβώς την ίδια στήριξη στα τοιχώματα κάθε φορά, ούτε περισσότερη ούτε λιγότερη.”
As I keep saying, the team at Amphipolis is one of the best in the world. In times of crisis, and Greece has been going through a horrible period, it is natural to doubt everyone in authority, but please do not doubt that Katerina Peristeri and Michaelis Lefantzis are doing an exceptional job at Amphipolis.
Πηγή: phdiva
Photograph by Araldo de Luca, Corbis
Published November 21, 2014
Suspense is rising as archaeologists sift for clues to the identity of the person buried with pomp and circumstance in the mysterious Amphipolis tomb in what is now northern Greece. The research team thinks the tomb was built for someone very close to Alexander the Great—his mother, Olympias; one of his wives, Roxane; one of his favorite generals; or possibly his childhood friend and lover, Hephaestion.
Over the past three months, archaeologist Katerina Peristeri and her team have made a series of tantalizing discoveries in the tomb, from columns sculpted masterfully in the shapes of young women to a mosaic floor depicting the abduction of the Greek goddess Persephone. The tomb’s costly artwork all dates to the tumultuous time around the death of Alexander the Great, and points to the presence of an important person.
Alexander himself was almost certainly buried in Egypt. But the final resting places—and the rich historical and genetic data they may contain—of many of his family members are unknown. The excavation at Amphipolis is bound to add a new chapter to the history of Alexander the Great and his family, a dynasty as steeped in intrigue, conspiracy, and bloodshed as the fictional Lannisters in the popular television series Game of Thrones. Among Alexander’s family, “the king or ruler who ended up dying in his bed was rare,” says Philip Freeman, a biographer of Alexander the Great and a classical historian at Luther College in Decorah, Iowa.
Palace Intrigues
To understand these palace intrigues, one must begin with Alexander’s father, Philip II, who ascended the throne of ancient Macedonia in 359 B.C. At the time, Macedonia was a modest mountain realm north of ancient Greece, but Philip had big dreams. He transformed Macedonia’s army from a band of ragtag fighters into a disciplined military machine, and he armed it with a deadly new weapon, the sarissa, a long lance designed to keep enemy troops from closing in on his phalanxes.
A natural-born conqueror, Philip led his army to the west, crushing and intimidating the major Greek city-states until all had surrendered to his rule. “Philip II was a traditional warrior king,” says Ian Worthington, author of By the Spear: Philip II, Alexander the Great, and the Rise and Fall of the Macedonian Empire. “He was always in the thick of battle.”
By custom, Macedonia’s kings married multiple wives, often for the purposes of sealing political alliances with powerful neighbors. Alexander’s mother, Olympias, was a daughter of the king of Molossia, a realm that encompassed part of modern Albania, and she claimed descent from the legendary Greek hero, Achilles. She was one of Philip’s many wives, and according to ancient historians, she schemed relentlessly at court to put her son on the Macedonian throne. Some historians even suspect that she poisoned Alexander’s older half-brother, impairing his mental faculties.
For a time, her intrigues seemed to succeed. Philip groomed the young Alexander as his heir, providing the boy with a first-class education from a renowned tutor, Aristotle, and encouraging his prowess as a warrior.
But important Macedonian nobles at Philip’s court viewed Alexander as half foreign and possibly illegitimate. By the time Alexander reached his late teens, Philip seemed to share these doubts. He took a new Macedonian wife, and during a drinking party, Philip allowed Alexander’s legitimacy to be publicly questioned. Then Philip drew his own sword on Alexander, a mortal insult.
Philip later tried to patch things up, but he had created a dangerous enemy. Exactly what happened next is the subject of debate, although the bare facts are well known. In 336 B.C., Philip threw a lavish public wedding for one of his daughters and invited members of neighboring royal houses to attend this state occasion.
As part of the festivities, Philip planned to stage public games at daybreak in the theater at Aigai, his capital city. He strode into the stadium, wearing a white cloak over his shoulders. On one side was Alexander; on the other was his new son-in-law. Philip waved away his bodyguards, and as he stood at the center of the theater, the large crowd began to roar with approval.
“That was the last thing he ever heard,” says Worthington. An assassin stepped out from the crowd and stabbed Philip to death as the guests watched in disbelief. In the ensuing bedlam, the murderer, a man named Pausanias, bolted from the theater toward a spot where horses were tethered and waiting for him. But just as Pausanias was about to escape, he tripped and fell, and three of Philip’s bodyguards speared him to death.
Conspiracy Theory
Did Pausanias act alone? Some ancient texts suggest that he did, assassinating Philip in a jealous rage. Many of the ancient Macedonian nobles were bisexual, and Philip was no exception. He had taken Pausanias as his lover, and when he tired of him, he discarded the young man and even allowed others to sexually abuse Pausanias. So Pausanias may have murdered Philip in an act of revenge.
But several clues point to a conspiracy, says Worthington. Pausanias, for example, fled to a spot where multiple horses were waiting, suggesting that several people had made plans for escaping the crime scene.
“I think Pausanias was manipulated to kill Philip,” says Worthington, who suspects that Olympias and Alexander played key parts in the assassination. Both mother and son had been deeply insulted by Philip. In addition, they may have feared that Philip’s young Macedonian wife would produce a Macedonian heir more acceptable to the local nobility. The only way to prevent this would be to eliminate Philip. So Worthington theorizes that Olympias and Alexander poisoned Pausanias’s mind and encouraged him to murder Philip.
Other classical historians aren’t so sure Alexander was guilty of patricide. Nevertheless, says Luther College’s Freeman, “if you put Alexander on a couch today and tried to analyze him, you could have a lot of fun.”
The King Is Dead, Long Live the King
With Philip gone, Alexander had to convince the Macedonian court that he deserved to be king. He planned a costly funeral for his father, cremating the body on a massive funeral pyre and constructing an elaborate tomb for Philip on the outskirts of Aigai (the modern Greek town of Vergina), some 100 miles from Amphipolis. As Macedonia’s aristocracy looked on, Alexander buried his father “like a Homeric hero,” says Ioannes Graekos, an archaeologist and curator at the Royal Tombs Museum in Vergina.
Inside the tomb, Alexander interred a gold chest containing Philip’s skeletal remains, as well as a host of royal treasures, from a gilded crown to a golden scepter, a gold cuirass, and a gold- and ivory-adorned deathbed. Over the doorway, the young king had artists paint a hunting scene showing Alexander and his father closing in on a lion.
“Only royalty can hunt lions, so Alexander was honoring his father, but he was also honoring himself,” says Terence Clark, an archaeologist at the Canadian Museum of History in Gatineau, Quebec, who, along with National Geographic and others, is helping to organize a major new traveling exhibition on the heroes of ancient Greece, including Alexander the Great. “It’s a definitive statement that Alexander is now in charge.”
But despite his appearance of confidence, Alexander still feared rivals at court. He ordered the deaths of his cousin Amyntas and of one of Philip’s young wards. And his mother, Olympias, took care of enemies among the royal women. According to at least one ancient text, she forced Philip’s young Macedonian wife to commit suicide and arranged for the murder of her rival’s daughter. Olympias, says Elizabeth Carney, a classical historian at Clemson University in South Carolina and biographer of Alexander’s mother, was “a political woman.”
That left just the army. Alexander had to convince Macedonia’s generals and soldiers alike that he was a commander like his father. So he embarked on a series of military campaigns, quelling rebels in the Balkan region, crushing the city-state of Thebes, and leading his army to one victory after another. By the time he turned 21, Alexander was firmly in control of Macedonia and Greece, and ready to embark on the conquest of Persia.
Alexander extended his rule to lands as far south as Egypt and as far east as India, creating one of the greatest empires of the ancient world. His closest companion was his lover Hephaestion, a Macedonian general, and when Hephaestion finally succumbed to a mysterious ailment in 324 B.C. on an eastern campaign, Alexander was nearly undone by grief. According to the ancient writer Plutarch, he had Hephaestion’s doctor crucified and massacred an entire tribe in the region to provide offerings for Hephaestion’s spirit.
Things Fall Apart
By the time of his own death at age 33, Alexander was still in the east, planning the conquest of Arabia. He clearly preferred the thrill of battle to the numbing minutiae of governing. He had taken at least two foreign wives, but had produced no legitimate heir to his massive empire and had given little apparent thought to the matter of succession. Soon after he died of a mysterious fever in Babylon, his generals, nobles, and family members began fighting bitterly over the succession. In the end, his vast empire was divided as spoils of a civil war, and his entire direct line was wiped out.
Alexander’s mother met her end at the hands of a ruthless Macedonian noble, Cassander. To clear the path to the Macedonian throne, Cassander took Olympias prisoner during a siege and executed her. Then, like Alexander himself, he set about eliminating other potential plotters. He imprisoned Alexander’s most important foreign wife, Roxane, and his posthumous son, Alexander IV, at Amphipolis—and had them both secretly murdered in 311 B.C. With the dirty work done, Cassander ruled the kingdom of Macedonia until his death in 297 B.C.
Most archaeologists today are convinced, based on historical accounts, that Alexander himself was buried somewhere in Egypt, quite possibly in the city that bears his name today, Alexandria. But researchers have yet to find the tombs of Olympias, Roxane, Hephaestion, and many of his generals. Perhaps the archaeological team clearing the mysterious tomb at Amphipolis will yet find the remains of one of them.
Κάθε λογικός άνθρωπος, θα μας συμβούλευε πως για να φτάσουμε στον επιθυμητό προορισμό- εφόσον δεν είμαστε βέβαιοι για τη διαδρομή- θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε, πυξίδα ή…ένα GPS ή έστω τις αναλυτικές οδηγίες κάποιου γνώστη. Σε διαφορετική περίπτωση κινδυνεύουμε να περιφερόμαστε άσκοπα και επί μακρόν, με αμφίβολο αποτέλεσμα.
Ποια όμως θα μπορούσαν να είναι τα εργαλεία για να ικανοποιήσουμε την κοινή για όλους τους ανθρώπους επιθυμία που δεν είναι άλλη από το να οδηγηθούμε στην ευτυχία; Οι μεγάλοι Έλληνες φιλόσοφοι προσέφεραν, μια ευρεία γκάμα απαντήσεων και παρείχαν όλα τα εργαλεία, ανάλογα με τη προσέγγισή του καθενός εξ αυτών, στο μείζον ερώτημα «τι συνιστά την ευτυχία και πως επιτυγχάνεται».
Έννοιες όπως γνώση και αυτογνωσία, αυτοβελτίωση, ηθική αρετή, καλοσύνη και καλή συμπεριφορά, αρμονία, αποδοχή της φυσικής τάξης πραγμάτων, ελευθερία αλλά και αυτοέλεγχος, αποτέλεσαν μέρος των δικών τους απαντήσεων στο μεγάλο ερώτημα που θέτουμε όλοι στους εαυτούς μας.
Φιλόσοφοι όπως ο Επίκτητος, ο Επίκουρος και ο Αριστοτέλης μας έχουν παράσχει όλα τα εργαλεία για την πραγμάτωση του σκοπού μας και η φύση μας έχει προίκισε με τη Λογική. Στα σωζόμενα έργα των μεγάλων αυτών φιλοσόφων, ο καθένας από εμάς μπορεί να βρει έναν οδικό χάρτη για την ευτυχία.
Ο οδηγός επιβίωσης του Επίκτητου (Εγχειρίδιο)
Ο Επίκτητος (55μΧ-135μΧ) θα μπορούσε να μπορούσε να είναι ο “πατέρας” της ρήσης που χρησιμοποιείται ευρέως στα προγράμματα των 12 βημάτων: “Θεέ μου δώσε μου τη δύναμη να αλλάξω αυτά που μπορώ, την υπομονή να αντέξω αυτά που δεν μπορώ, και την σοφία για να γνωρίζω την διαφορά μεταξύ τους”.
«Όρισε στον εαυτό σου ένα χαρακτήρα και έναν τρόπο ζωής που θα τον κρατάς είτε είσαι μόνος σου είτε με άλλους». Ο φιλόσοφος προτρέπει τον άνθρωπο να κατανοήσει τη διαφορά ανάμεσα στα πράγματα που μπορεί να εξουσιάσει και σε όσα αδυνατεί. Μόλις συνειδητοποιήσει ότι μια σειρά καταστάσεων είναι πέρα από τον έλεγχό του, θα πρέπει να εκπαιδεύσει και το μυαλό του να μην αναλώνεται σε αυτά, αλλά να αποδεχθεί τη φυσική τάξη πραγμάτων.
Εξάλλου ο Επίκτητος πίστευε με πάθος πως οι σκέψεις μας εξαρτώνται απόλυτα από εμάς και οι στοχασμοί του αποτελούν ένας είδος πρακτικών συμβουλών για το πως θα πρέπει να αντιμετωπίζει κανείς την οδύνη. Ένας από τους πιο γνωστούς μάλιστα «μαθητές» του, φαίνεται πως ήταν ο παρασημοφορημένος με μετάλλιο Ανδρείας, Αμερικανός πιλότος, Τζέιμς Στόκντέιλ. Όπως έχει αποκαλύψει, κατάφερε να επιβιώσει σωματικά και πνευματικά της τετραετούς αιχμαλωσίας του στο Β.Βιετνάμ εφαρμόζοντας τη διδασκαλία του Επίκτητου.
«Κανείς δεν μπορεί να είναι ελεύθερος, αν δεν είναι κύριος του εαυτού του».
«Φρόντιζε να τιμωρείς τα ελαττώματα σου, για να μην τιμωρείσαι από αυτά».
«Οι άνθρωποι ταράζονται όχι από αυτά που συμβαίνουν αλλά από την άποψή τους για αυτά που συμβαίνουν».
Ουσιαστικά, ο όψιμος στωικός “επιβάλλει” τη φιλοσοφία στην ψυχολογία, συμβουλεύοντας όσους δοκιμάζονται από αρνητικά συναισθήματα σε δύσκολες καταστάσεις: “Φιλοσόφησέ το!”. Μια συμβουλή που κατάφερε να επιβιώσει στην Ελλάδα χιλιάδες χρόνια…
Σε αυτό το πλαίσιο επιτυγχάνεται κατά τον Επίκτητο η γαλήνη και η αταραξία της ψυχής που για τον ίδιο αποτελούσε προϋπόθεση αρετής και ευτυχίας ενώ η αυτοβελτίωση και η αυτογνωσία αποτελούν σημαντικό μέρος της της φιλοσοφίας του.
Ο Κήπος του Επίκουρου (Άπαντα- συλλογή σωζόμενων αποσπασμάτων των συγγραμμάτων του και Για τη Φύση των Πραγμάτων του Ρωμαίου φιλοσόφου και ποιητή Λουκρήτιου)
Ο Επίκουρος (341π.Χ.-270π.Χ.) έχει χαρακτηριστεί ως ο «φιλόσοφος της ηδονής» κυρίως εξαιτίας της διάδοσης φημών από σύγχρονούς του περί οργίων στον περίφημο Κήπο, όπου στέγαζε τη σχολή του. Εξ ου και η σημερινή αλλοιωμένη χρήση του χαρακτηρισμού «επικούρειος».
“Είναι αδύνατον να ζεις ευχάριστα χωρίς να ζεις σοφά, έντιμα και δίκαια και είναι αδύνατον να ζεις σοφά έντιμα και δίκαια χωρίς να ζεις ευχάριστα”.
Στην πραγματικότητα όμως ο φιλόσοφος εστίαζε στην ψυχική-πνευματική ηδονή η οποία οδηγεί στον απώτερο στόχο: την ευτυχία. Απλά σε αντίθεση με άλλους φιλοσόφους δεν απέρριπτε πλήρως τα υλικά αγαθά. Την ευτυχία την αντιλαμβανόταν ως ένα ανεξάντλητο “κεφάλαιο” που ξοδεύεται μόνο σε στιγμές ευτυχίες, αφού η αναπόληση αυτών συνιστά θεραπεία για τις δύσκολες ή επώδυνες στιγμές που θα έρθουν. Από τους πλέον μάλιστα επιφανείς «οπαδούς» του ήταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τόμας Τζέφερσον ο οποίος σε προσωπική του επιστολή χαρακτηρίζει εαυτόν «επικούρειο», με την πραγματική έννοια όμως του όρου.
Προς επίτευξη της ευτυχίας πρότεινε έναν απλό τρόπο ζωής, που διακρίνεται για την καλοσύνη στον συνάνθρωπο ενώ απαραίτητα συστατικά στοιχεία είναι η φιλία, η ελευθερία και η σκέψη.
«Θα πρέπει να βρούμε με ποιον θα φάμε και θα πιούμε, πριν βρούμε τι θα φάμε και θα πιούμε».
«Μια φορά υπάρχουμε, δεν υπάρχει τρόπος να υπάρξουμε δυο φορές και μάλλον δεν θα υπάρξουμε ξανά ποτέ. Κι εσύ που δεν εξουσιάζεις το αύριο, αναβάλλεις τη χαρά. Και η ζωή πάει χαμένη με τις αναβολές και ο καθένας πεθαίνει απασχολημένος».
«Αν θέλεις να κάνεις κάποιον πλούσιο, μην του προσθέτεις χρήματα, να του αφαιρείς επιθυμίες».
Για τους φίλους υποστήριζε πως από όσα προσφέρει η σοφία, για την ευτυχία της ζωής συνολικά, το σημαντικότερο είναι η απόκτηση φίλων και χωρίς αυτούς ακόμη και ο πιο πλούσιος άνθρωπος δεν θα μπορούσε να ευτυχήσει. Επέμενε στο ιδανικό της ατομικής ελευθερίας και ο Κήπος του δεν ήταν παρά ένα κοινόβιο της εποχής στο οποίο ζούσε με τους μαθητές του, με ένα λιτό τρόπο, χωρίς πολλά αγαθά αλλά απελευθερωμένοι από τα «δεσμά» μορφών εργασίας που δεν τους ικανοποιούσαν.
Τέλος η σκέψη αποτελούσε γι’ αυτόν την υπέρτατη θεραπεία για μια σειρά επιβαρυντικών συναισθημάτων ενώ ο στοχασμός, κατά μόνας ή σε μορφή διαλόγου με φίλους ήταν κατά τον Επίκουρο, η ενδεδειγμένη μέθοδος για την κατανόηση του κάθε προβλήματος και την απελευθέρωση από τα “δεσμά” του.
Η «ευδαιμονία» του Αριστοτέλη (Ηθικά Νικομάχεια, Ηθικά Ευδήμεια, Μεγάλα Ηθικά, Πολιτικά)
Ο Αριστοτέλης (384π.Χ.-322π.Χ.) προέτρεπε στην αναζήτηση τη ευτυχίας αν και η λέξη που χρησιμοποιούσε ήταν “ευδαιμονία” και υπερβαίνει τα συγκεκριμένα συναισθήματα ή αισθήματα που βιώνει ο άνθρωπος σε συγκεκριμένες στιγμές. Γι’ αυτό και η λέξη μεταφράζεται συχνά ως «ευδοκίμηση» ή «ευημερία».
“Η ευδαιμονία είναι μια ευχάριστη ψυχική κατάσταση που προκύπτει από τη δραστηριότητα της ψυχής, εφόσον αυτή η δραστηριότητα είναι σύμφωνη με την τέλεια αρετή”
Όπως και στη θεώρησή του για τη φύση, εκτιμούσε ότι κάθε άνθρωπος έχει μια συγκεκριμένη λειτουργία αλλά και έναν σκοπό ενώ για όλους υπάρχει ένα συγκεκριμένο μοντέλο ζωής που ταιριάζει καλύτερα στη φύση του.
Όπως υπερθεμάτιζε, οφείλουμε να υποβάλλουμε τον εαυτό μας σε μια διαδικασία αυτοβελτίωσης αλλά δεν θα πρέπει να εστιάζουμε μόνο σε ατομικό επίπεδο καθώς η ευτυχία επιτυγχάνεται μέσα από την αλληλεπίδραση στο πλαίσιο ενός καλά οργανωμένου πολιτεύματος. Γι’ αυτό και οι στοχασμοί του περί ευδαιμονίας δεν θα πρέπει να ερμηνευθούν αποκομμένοι από τις θέσεις του για την κοινωνία, το κράτος και τη δημόσια ζωή.
Η σωστή συμπεριφορά, απασχολεί επίσης τον Αριστοτέλη και προτρέπει στην ανάπτυξη καλών προτύπων συμπεριφοράς αλλά και στην καλλιέργεια των σωστών συναισθημάτων την κατάλληλη στιγμή. Η ηθική αρετή έχει κεντρικό ρόλο στη φιλοσοφία του ενώ και ο ίδιος ήταν οπαδός της ρήσης του Κλεόβουλου «μέτρον άριστον».
«Η ευτυχία είναι το νόημα και ο σκοπός της ζωής»
«Kαμιά ηθική αρετή δεν την έχουμε έμφυτη, δοσμένη από τη φύση, αλλά διαμορφώνεται στον άνθρωπο με τη συνήθεια, με την επανάληψη τέτοιας συμπεριφοράς».
«Αρετή του ανθρώπου μπορεί να είναι η επαναλαμβανόμενη καλή συνήθεια με την οποία ο άνθρωπος γίνεται αγαθός, ενάρετος».
«Ουκ εν τω πολλώ το ευ, αλλ’ εν τω ευ το πολύ».
Εστιάζει όμως ιδιαίτερα και στη χρήση της λογικής, ως ένα επιπλέον εργαλείο που οδηγεί στην ευτυχία η οποία εν τέλει για τον ίδιο δεν αποτελεί παρά το σύνολο των επιτευγμάτων μας, αποδίδοντας όμως πάντα σημαντικό ρόλο στον παράγοντα τύχη.
Πηγή: archaia-ellada
By continuing to use the site, you agree to the use of cookies. more information
The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.