Η αρχαία πόλη Αρσάμεια παρά τον Νυμφαίο (για να ξεχωρίζει από την Αρσάμεια παρά τον Ευφράτη) ήταν πόλη του βασιλείου της Κομμαγηνής, η οποία ήταν χτισμένη κοντά στο Νυμφαίο ποταμό (σήμερα Kahta çayı), παραπόταμο του ποταμού Ευφράτη.
Ιδρύθηκε κατά την Ύστερη Ελληνιστική περίοδο από τον Αρμένιο Αρσάμη, παππού του Πέρση βασιλέαΔαρείου. Βρίσκεται στην περιοχή Eski Kahta της Τουρκίας, 50 χιλιόμετρα ανατολικά της πόλης Adiyaman.
Η περιοχή ήταν κατοικημένη μέχρι και τους Μεσαιωνικούς χρόνους…
Η Κομμαγηνή ήταν ανεξάρτητο κρατίδιο από το 164 π.Χ. εώς το 72 μ.Χ. οπότε και υποδουλώθηκε στους Ρωμαίους.
Αργότερα πέρασε στην Βυζαντινή Αυτοκατορία και το638 μ.Χ. κατακτήθηκε από τους Άραβες.
Τα πιο εντυπωσιακά ευρήματα στην Αρσάμεια αφορούν το ιεροθέσιον του Μιθριδάτη Α΄ Καλλίνικου (109 π.Χ. – 69 π.Χ.), το οποίο φτιάχτηκε από τον γιο του Αντίοχο Α’, ο οποίος είχε αυτοανακηρυχθεί “Θεός”.
Η πομπική οδός, η οποία ξεκινούσε από τον ποταμό Νυμφαίο οδηγούσε στην πλαγιά του λόφου, όπου σώζονται τρία ανάγλυφα με παραστάσεις δεξίωσης (χειραψίας).
Στις επιτύμβιες στήλες της κλασσικής εποχής στην Ελλάδα, η χειραψία συμβόλιζε τον αποχαιρετισμό στον νεκρό. Η παράσταση έδινε ένα γενικό μήνυμα αναχώρησης και απώλειας. Στην περίπτωση του Μίθρα, εισάγεται άλλο ένα στοιχείο: ο Μίθρας είναι ο προστάτης των συμφωνιών και της δικαιοσύνης, οπότε πολύ συχνά απεικονίζεται ως ο θεός “που δίνει το χέρι”. Άραγε τα ανάγλυφα απεικονίζουν κάποια συμφωνία του Θεού με τον νεκρό;
Στο πρώτο στην σειρά ανάγλυφο σώζεται μόνο η μορφή του Μίθρα – Απόλλωνα – Ήλιου. Η δεύτερη μορφή πρέπει να ήταν είτε ο Μιθριδάτης Α’ Καλλίνικος, είτε ο γιος του Αντίοχος Α΄ Θεός.
Η μορφή του αγάλματος δεσπόζει πάνω από την κοιλάδα του Ευφράτη…
Το δεύτερο ανάγλυφο, από το οποίο σώζονται μόνο τμήματα, παριστάνει τον Μίθρα και τον Μιθριδάτη Α’ ή τον Αντίοχο Α΄.
Το ανάγλυφο βρίσκεται μπροστά από το λεγόμενο “πέτρινο δωμάτιο”, το οποίο είναι σμιλεμένο στους βράχους του λόφου…
…και έχει και αυτό εκπληκτική θέα προς την κοιλάδα.
Τέλος, το τρίτο ανάγλυφο (αντίγραφο – το προτότυπο βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείοστο Λονδίνο) παριστάνει τον Μιθριδάτη Α΄ Καλλίνικο με τον Ηρακλή – Αρτάγνη και είναι τοποθετημένο κοντά σε ελληνική επιγραφή, η οποία βρίσκεται λαξευμένη πάνω από την είσοδο σπηλιάς, της οποίας η χρήση είναι απροσδιόριστη.
“ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΜΕΓΑΣ ΑΝΤΙΟΧΟΣ ΘΕΟΣ ΔΙΚΑΙΟΣ ΕΠΙΦΑΝΗΣ ΦΙΛΟΡΩΜΑΙΟΣ ΚΑΙ ΦΙΛΕΛΛΗΝ…”. Στην επιγραφή, η οποία είναι η μεγαλύτερη επιγραφή που υπάρχει στην Ανατόλια, αναφέρεται και το όνομα της Αρσάμειας, το οποίο οδήγησε και στην ταυτοποίηση της πόλης… Η επιγραφή ήταν στα Ελληνικά, καθώς ο Αντίοχος Α΄ Θεός ήταν απόγονος του Μεγάλου Αλεξάνδρουαπό την πλευρά της μητέρας του, Λαοδίκειας… Από την αρχή της βασιλείας του, ο Αντίοχος συνειδητοποίησε ότι δεν θα μπορούσε να αντιταχθεί στην δύναμη της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Από την άλλη οι Ρωμαίοι είχαν συνειδητοποιήσει ότι το βασίλειο της Κομμαγηνής ήταν πολύ σημαντικό για την προστασία των περασμάτων του Ευφράτη ποταμού, καθώς πολύ κοντά εκτεινόταν η Παρθική Αυτοκρατορία… Έτσι, αν και το 61 π.Χ. ο Αντίοχος έγινε υποτελής των Ρωμαίων, πολύ γρήγορα, το 59 π.Χ., του δόθηκε από τηνΡωμαϊκή Γερουσία η περιπόρφυρος τήβεννος (toga praetexta) και ο τίτλος του συμμάχου βασιλέα.
Τα σκαλοπάτια της σπηλιάς, της οποίας η είσοδος βρίσκεται κάτω από την επιγραφή, κατεβαίνουν σε βάθος 158 μέτρων… Μπορεί η σπηλιά να εκφράζει την γέννηση του Μίθρα, ο οποίος είχε γεννηθεί στις 25 Δεκεμβρίου από μία παρθένο μέσα σε μία σπηλιά… (Η υιοθέτηση από το Βυζάντιο σε κατοπινά χρόνια της 25ης Δεκεμβρίου για την γέννηση του Ιησού έγινε προκειμένου να είναι εύκολος ο προσηλυτισμός των οπαδών του Μιθραϊσμού, η οποία ήταν, εκείνα τα χρονια, η κυρίαρχη θρησκεία στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία).
Ο αρχαιολογικός χώρος της Αρσάμειας βρίσκεται εντός του προστατευόμενου Εθνικού Πάρκου του Νεμρούτ, στο οποίο υπάρχουν και υποτυπώδεις τουριστικές εγκαταστάσεις… Η πόλη ήρθε στο φως από τον Γερμανό καθηγητή του πανεπιστημίου του Μίνστερ, Karl Dörner, το 1951.
Η θέα προς τις γύρω περιοχές είναι μοναδική και προφανώς αποτέλεσε τον βασικό παράγοντα επιλογής της θέσης…
Στην κορυφή του λόφου υπήρχε μαυσωλείο αντίστοιχο του Μαυσωλείου της Αλικαρνασσού, από το οποίο σώζονται σήμερα μόνο μερικά ερείπια και τα μωσαϊκά δάπεδα από δύο τελετουργικούς χώρους. Σύμφωνα με χειρόγραφο του 12ου αιώνα, οι πέτρες του μαυσωλείου χρησιμοποιήθηκαν από τον Μιχαήλ τον Σύριο, πατριάρχη της Συριακής Ορθόδοξης Εκκλησίας από το 1166 έως το 1199, για την επέκταση του Μοναστηριού του Barsauma.
http://erevnw.blogspot.gr
