ΧΡΥΣΟΜΑΛΛΟ ΔΕΡΑΣ. ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Ή ΜΥΘΟΣ;

Όπως είναι γνωστό, η ανακάλυψη των μετάλλων και η ανάπτυξη της μεταλλουργίας συνδέεται με την πρώιμη και η μέση εποχή του Χαλκού. Η ανάπτυξη των τεχνικών για την επεξεργασία των μετάλλων, όπως ήταν φυσικό πέρασε στη σφαίρα του μύθου και αποδόθηκε στους θεούς και τις θεότητες της μεταλλουργίας. Με τις μετακινήσεις των πρώτων μεταλλουργών στο Αιγαίο, προκειμένου να βρουν νέες πηγές πρώτης ύλης και πρόσφορες αγορές συνδέονται την ύστερη εποχή του Χαλκού οι δύο πανελλήνιες εκστρατείες, η Αργοναυτική και η Τρωική, καθώς επίσης και ο αποικισμός της Κύπρου και της Μιλήτου. Οι μυθολογικές παραδόσεις της εκστρατείας των Αργοναυτών στη Κολχίδα φαίνεται ότι έχουν έναν ιστορικό πυρήνα της επέκτασης του Μυκηναϊκού εμπορίου με στόχο τη διακίνηση μεταλλουργικών προϊόντων και την αναζήτηση πρώτων υλών.

Η Αργοναυτική εκστρατεία είχε ως αφορμή το όνειρο που είχε δει ο Πελίας, ο βασιλιάς της Ιωλκού. Είχε εμφανιστεί ο Φρίξος στον ύπνο του προτρέποντάς τον να φέρει πίσω την ψυχή του και το χρυσόμαλλο δέρας από την Κολχίδα στην Ιωλκό. Ο Πελίας ανέθεσε την δύσκολη αποστολή του επαναπατρισμού του χρυσόμαλλου δέρατος στον ανιψιό του, τον Ιάσονα. Εκείνος αποδέχθηκε την πρόκληση και ανέθεσε στον Άργο την κατασκευή του πλοίου του, της Αργούς. Η Αθηνά προσάρμοσε μάλιστα στο ακρόπρωρο του πλοίου ένα κομμάτι από τη μαντική φηγό της Δωδώνης, το οποίο προειδοποιούσε με ανθρώπινη φωνή για κάθε επερχόμενο κίνδυνο. Σημαντικοί σταθμοί της Αργούς στο ταξίδι της για την Κολχίδα ήταν η Λήμνος, η Σαμοθράκη, η «πολύχρυσος και πολύχαλκος» κατά τον Όμηρο Τροία, την οποία κατέλαβαν, και η Κύζικος. Στην Κολχίδα ο βασιλιάς Αιήτης υπέβαλε τον Ιάσονα σε επικίνδυνους άθλους, πριν του δώσει το χρυσόμαλλο δέρας. Αν κάποιος το έκλεβε, ο βασιλιάς θα έχανε την εξουσία του και τη ζωή του, σύμφωνα με έναν χρησμό. Στόχος του ήταν λοιπόν να εξοντώσει τον Ιάσονα. Εκείνος όμως κατάφερε να ολοκληρώσει τις δοκιμασίες με τη βοήθεια της κόρης του Αιήτη, της Μήδειας. Έτσι ο Ιάσονας διέφυγε από την Κολχίδα κλέβοντας το χρυσόμαλλο δέρας. Η επιστροφή των Αργοναυτών ήταν περιπετειώδης. Αφού διέπλευσαν τον ποταμό Ίστρο, τον σημερινό Δούναβη, και βγήκαν στις Ιλλυρικές ακτές, ύστερα τον Ηριδανό και τον Ροδανό, τελικά κατέληξαν στην Συρρηνική θάλασσα μέσω της χώρας των Κελτών. Σημαντικοί σταθμοί του υπόλοιπου ταξιδιού τους ήταν η νήσος Αιθαλία, απέναντι από την Κορσική, ο κήπος των Εσπερίδων και η Κρήτη. Ο Όμηρος μετά την Αργοναυτική Εκστρατεία αρκετούς από τους γιους των Αργοναυτών μαζί με άλλους Αχαιούς ήρωες, τους συγκαταλέγει σε αυτούς που συμμετείχαν στην Τρωική Εκστρατεία. Οι περισσότερες δε περιοχές που σχετίζονται με το ταξίδι των Αργοναυτών όπως μας πληροφορούν οι αρχαίες πηγές και η αρχαιολογική έρευνα σχετίζονται με τον χρυσό, τον χαλκό και τον σίδηρο και την επεξεργασία τους.

Ο Αργοναυτικός μύθος είναι γεμάτος από συγκεκαλυμμένες παραπομπές στη μεταλλουργία. Η κυριότερη από αυτές σχετίζεται με την ιδιότητα του ίδιου του χρυσόμαλλου δέρατος. Στην περιοχή της Κολχίδας υπήρχε ο Υάσις ποταμός, του οποίου η κοίτη παρέσυρε κόκκους χρυσού. Η αρχαιότερη μέθοδος για την απόληψή τους ήταν η χρήση πυκνόμαλλων δερμάτων από αιγοπρόβατα, που τοποθετούνταν στην κοίτη του ποταμού. Αυτή η μέθοδος εξελίχθηκε αργότερα στο ρείθρο-φάτνη. Προστέθηκε δηλαδή ένα ξύλινο λούκι επενδεδυμένο με τα δέρματα των συγκεκριμένων ζώων. Και στις δυο περιπτώσεις ο βαρύς χρυσός, σε ψήγματα ή σκόνη, παρασυρόμενος από το νερό συγκρατιόταν από το πυκνό τρίχωμα. Από την έντονη λάμψη του χρυσού που είχε κατακαθίσει στο δέρμα του ζώου προέκυψε η μυθική περιγραφή του χρυσόμαλλου δέρατος

ellinikoschrysos.gr

Picture

 

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΜΑΛΛΟΥ ΔΕΡΑΤΟΣ

Picture

 
Το χρυσόμαλλο δέρας ήταν το δέρμα ενός μεγάλου χρυσού κριού,που πάνω σ’ αυτό ο Φρίξος και η Έλλη,παιδιά του βασιλιά του Ορχομενού Αθάμαντα σώθηκαν απ’ την κακή τους μητριά,την Ινώ,που ήθελε να τα καταστρέψει.Το κριάρι περνώντας πάνω από πολιτείες,θάλασσες και ποτάμια,τους έφερε κατά την Ανατολή.Σε μια στενή θάλασσα όμως,η Έλλη κοίταξε κάτω,ζαλίστηκε,έπεσε και έτσι πνίγηκε.Από τότε το στενό εκείνο πήρε το όνομα της και λέγεται Ελλήσποντος.
Το κριάρι σταμάτησε στην Κολχίδα,όπου βασίλευε ο βασιλιάς Αιήτης.Ο Φρίξος για να τον ευχαριστήσει για τη φιλοξενία που το πρόσφερε,του χάρισε το δέρμα του κριαριού,που ο βασιλιάς το κρέμασε σε ένα δέντρο και ανέθεσε σε έναν ακοίμητο δράκοντα να το προσέχει.
Τι ήταν όμως το χρυσόμαλλο δέρας και ποια σχέση είχαν ο Φρίξος και ο Αιήτης με αυτό;Ήταν μια πρωτότυπη και παράξενη ιστορία με πολύ δράμα και συναισθηματικές μεταπτώσεις,που ήρωές της είναι δύο παιδιά βασανισμένα από την απονιά της μητριάς τους.
 


Picture

 
  Κάποτε ο βασιλιάς της Βοιωτίας Αθάμας παντρεύτηκε τη θεά Νεφέλη απ’ την οποία απέκτησε δύο παιδιά,τον Φρίξο και την Έλλη.Αλλά αργότερα ο άπιστος σύζυγος εγκατέλειψε τη Νεφέλη και παντρεύτηκε την κόρη του Κάδμου Ινώ,μια δύστροπη και κακιά γυναίκα.Κοντά στη μητριά τους η ζωή των παιδιών έγινε ανυπόφορη.Τη βαθιά αποστροφή της σε αυτά την έδειχνε καθημερινά,καταπιέζοντας και βασανίζοντάς τα με τον πιο σκληρό και απάνθρωπο τρόπο.
 Η πέτρινη καρδιά της δε συγκινούνταν ποτέ,ούτε από τα παρακάλια,ούτε από τα δάκρια των αθώων εκείνων παιδιών.Η παρουσία τους πίστευε ότι στεκόταν εμπόδιο στην  οικογενειακή της ευτυχία.Γι’ αυτό αποφάσισε να τα βγάλει από τη μέση.Περίμενε λοιπόν την κατάλληλη ευκαιρία,που δεν άργησε να ερθει.
Κάποτε έπεσε πείνα (λιμός) στη Βοιτωτία.Κι αυτό γιατί η Ινώ διέταξε κρυφά να βάλουν σε φούρνο και να ψήσουν όλους τους σπόρους των δημητριακών που σκόπευαν να σπείρουν εκείνη τη χρονιά.Αποτέλεσμα ήταν να μη φυτρώσουν τα σπαρτά.Ο Αθάμας έστειλε απεσταλμένους στο μαντείο των Δελφών για να ρωτήσουν τι έπρεπε να κάνει για να αποσοβηθεί το κακό.Αλλά η Ινώ δωροδώκησε τους απεσταλμένους,παραγγέλνοτνας τους να πουν ότι τάχα το μαντείο έδωσε εντολή να θυσιαστούν τα παιδιά της Νεφέλης.

  Η σατανική γυναίκα κατάφερε,τελικά,να πείσει τον Αθάμα ότι,αν τα θυσίαζε,το κακό θα σταματούσε και οι θεοί θα ξανάφερναν στη χώρα του την προηγούμενη εφορία της γης κι ευτυχία.Και εκείνος,ανόητος και ευκολόπιστος,καθώς ήταν,έπεσε εύκολα στα δίχτυα της παμπόνηρης γυναίκα,την πίστεψε και δέχτηκε να θυσιαστούν τα παιδιά του.Μα ο Δίας,άγρυπνος,παρακολουθούσε τα γεγονότα στο παλάτι του άστοργου πατέρα,που έγινε ένα άβουλο παιχνίδι στα χέρια της γυναίκας του,ενώ,σα βασιλιάς που ήταν,έπρεπε να έχει το σθένος και τη βούληση για να κυβερνά με σύνεση το λαό του.
 
 
Picture

 
  Ο πατέρας των θεών και των ανθρώπων δε μπορούσε να βλέπει κατάφορες αδικίες σε βάρος ανύμπορων υπάρξεων,όπως εκείνα τα αθώα παιδιά.Έστειλε λοιπόν αμέσως την πραγματική μάνα των παιδιών,τη Νεφέλη,με το φτερωτό του κριάρι που είχε χρυσόμαλλη προβιά.Τη στιγμή που η σκληρή μητριά ήταν έτοιμη να πνίξει τα παιδιά,η μάνα τους τα άρπαξε,τα έβαλε πάνω στο ιερό κριάρι του Δία,που είχε ανθρώπινη λαλιά,και τα γλίτωσε.Πέταξαν ψηλα διασχίζοντας το Αιγαίο Πέλαγος.
  Καθώς περνούσαν από το στενό της θάλασσας που ενώνει την Προποντίδα με το Αιγαίο,τα παιδιά χαίρονταν,απολαμβάνοντας τα ωραία τοπία που έβλεπαν.Από τη φυλακή τους ξαφνικά βρέθηκαν στον ανθρώπινο κόσμο,από τα βασανιστήρια στην ξεγνοισιά που προσφέρει πάντα η μητρική αγάπη και η στοργή και από την αδικία των ανθρώπων στη δικαιοδοσία των θεού.Το κριάρι πετούσε εκεί που αυτό ήθελε`ήξερε το δρόμο του.Τα παιδιά αφήνονταν σ’ αυτό το υπέροχο ταξίδι,χωρίς να σκέφτονται τίποτα,με ανοιχτές όλες τις αισθήσεις τους,ώστε να απολαμβάνουν το σοφό συνταίριασμα των καταπράσινων αυλών,της καταγάλανης θάλασσας και του ολόχρυσου ήλιου,που τρεμόπαιζε καθώς βουτούσε από ψηλά στον ακύμαντο καθρέφτη της θάλασσας.
  Είναι αλήθεια πως όλα τα ανθρώπινα έχουν όρια`έχουν και χρονική διάρκεια.Έτσι και η χαρά των θεών δεν κράτησε πολύ.Γιατί η Έλλη έχασε την ισορροπία της κάποια στιγμή,έπεσε στη θάλασσα και άφησε την τελευταία της πνοή.Η θάλασσα που πριν από λίγο απολάμβανε με πάθος,έγινε ο υγρός τάφος της.Γι’ αυτό το στενό αυτό της θάλασσας,όπου έπεσε η Έλλη,ονομάστηκε Ελλήσποντος,δηλαδή θάλασσα της Έλλης.Ο Φρίξος ένιωσε βαθιά θλίψη για τον άτυχο χαμό της αδερφής του.
Picture

 
  Μα ποιος μπορούσε να πάει ενάντια στις θεές Μοίρες που ρυθμίζουν και καθορίζουν όλα τα ανθρώπινα;Η διάρκεια της ζωής του κοριτσιού ήταν προκαθορισμένη,καθώς επίσης και οι συνθήκες και ο τρόπος του θανάτου του.Θα γλίτωνε απ’ τα χέρια της άπονης μητριάς,αλλά θα έφτανε στο τέλος η ζωή της μέσα στα βαθιά νερά της θάλασσας.Ωστόσο,οι θνητοί άνθρωποι,δεν μπορούσαν εύκολα να αποχωρηστούν τα αγαπημένα τους πρόσωπα και δε μπορούσαν να συνηθίσουν στα ανελέητα χτυπήματα της Μοίρας.Έτσι και ο Φρίξος,στα κατάβαθα της ψυχής του,ένιωσε μια μεγάλη απογοήτευση,μοναξιά απέραντη.Τα πάντα γι’ αυτόν έγιναν ανούσια.Για μια στιγμή πέρασε από το μυαλό του η ιδέα να αφήσει τον εαυτό του να πέσει και αυτός στα βαθιά νερά της θάλασσας,ακολουθώντας το ταξίδι για τον Κάτω Κόσμο,ώστε να συναντήσει την πολυαγαπημένη,αλλά αδικοχαμένη αδερφή του.
  Μα το κριάρι που κατάλαβε τις σκέψεις του και διαισθάνθηκε τις προθέσεις του,μίλησε με ανθρώπινη λαλιά.Το θεϊκό ζώο έδωσε θάρρος και κουράγιο στον Φρίξο και αισιοδοξία για τη ζωή.Οι θεοί τα κανονίζουν όλα του είπε.”Οι θεοί τα κανονίζουν όλα”, του είπε. “Όλοι έχουμε μια αποστολή στη γη· αυτή την αποστολή πρέπει να εκπληρώσουμε“.Έτσι, συνεχίζοντας το ταξίδι ο Φρίξος, έφτασε στην Κολχίδα, στην απόμακρη χώρα του Καύκασου, όπου βασίλευε ο γιος του Ήλιου Αιήτης, αδερφός της Πασιφάης (βασίλισσας της Κρήτης) και της μάγισσας Κίρκης. Στη χώρα εκείνη του Αιήτη οι ακτίνες του ήλιου αναπαύονταν και ξανά ξυπνούσαν, στο αδιάκοπο κυνήγι της μέρας και της νύχτας. Ο Αιήτης υποδέχτηκε εγκάρδια τον Φρίξο και τον φιλοξένησε. Αργότερα του έδωσε την κόρη του Χαλκιόπη για γυναίκα. Έτσι την έλεγαν, γιατί είχε “χάλκινο πρόσωπο”. Το κριάρι όμως προοριζόταν απ’ την αρχή για θυσία. Γι’ αυτό ο Φρίξος το πρόσφερε στον Φύξιο Δία, που ήταν προστάτης των δραπετών και το χρυσόμαλλο δέρας (προβιά) το παρέδωσε στον πεθερό του, για να το φυλάξει. Ο Αιήτης το κρέμασε σε μια βελανιδιά στο ιερό του Άρη κι έβαλε για φύλακά του ένα δράκοντα, πελώριο φίδι, που πάντα έμεινε άγρυπνο και δεν επέτρεπε σε κανέναν να περάσει. Ήταν ικανό να περιτυλίξει ένα μεγάλο καράβι μαζί με όλο του το πλήρωμα.

Χρυσομαλλο δερασ:Μυθος η’ αληθεια;

Picture

 
Το χρυσόμαλλο δέρας δεν ήταν καθαρά αποκύημα της φαντασίας των αρχαίων Ελλήνων, αλλά βασιζόταν σε ιστορικά δεδομένα! Μπορεί, δηλαδή, ο Πηλέας να ανέθεσε στον Ιάσονα να φέρει το πολυπόθητο χρυσόμαλλο δέρας, ένα ισχυρό σύμβολο εξουσίας, αλλά γιατί το δέρμα ενός τόσο κοινού ζώου θεωρείτο τόσο σημαντικό;“Η απάντηση είναι εύκολη, αν διερευνηθεί ο τρόπος απόληψης του χρυσού από τα χρυσοφόρα ποτάμια την εποχή του Χαλκού. Ιδιαίτερα ο ποταμός Φάσις στην περιοχή της Κολχίδος (σημερινή Γεωργία) ήταν γνωστός για τις ποσότητες ψηγμάτων χρυσού που μετέφερε.

Αρχικά, η απόληψη αυτού του πολύτιμου μετάλλου γινόταν με προβιές, κυρίως προβάτων, τις οποίες βουτούσαν οι μεταλλευτές μέσα στο ποτάμι, όπου και εγκλωβίζονταν τα ψήγματα του χρυσού. Στη συνέχεια οι προβιές στέγνωναν και τινάζονταν για να συλλεχθεί ο χρυσός ή καίγονταν για να αποληφθούν οι σβόλοι του χρυσού.

Με την πάροδο του χρόνου και την εξέλιξη των τεχνικών, οι προβιές τοποθετούνταν σε σταθερά ξύλινα ρείθρα μέσα στην κοίτη του ποταμού” εξήγησε ο Μάρκος Βαξεβανόπουλος, υποψήφιος διδάκτορας γεωλογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, σε διάλεξη που έδωσε πρόσφατα στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Βόλου, με θέμα: “Αρχαία μεταλλεία: Από το Πήλιο του Ιάσονα, στο Λαύριο του Πεισίστρατου”.

Όπως υπογραμμίζει στην ομιλία του, το αξιόλογο στα φιλολογικά έργα για την Αργοναυτική εκστρατεία, αλλά και τον Τρωικό πόλεμο είναι ότι τα οικονομικά κέντρα της εποχής και τα γεωστρατηγικά σημεία τοποθετούνται προς την περιοχή του Εύξεινου Πόντου. “Και όχι άδικα”, εξηγεί, “καθώς τα γεγονότα που περιγράφονται τοποθετούνται χρονικά περίπου στο πέρασμα από την Εποχή του Χαλκού στην Εποχή του Σιδήρου”.

Πρόσφατα, στην περιοχή της Γεωργίας, μελετήθηκαν χώροι με την αρχαιότερη εξόρυξη και μεταλλουργία σιδήρου- περίπου το 1400 π.Χ. Αυτό δείχνει ότι στην ευρύτερη περιοχή του Εύξεινου Πόντου έχουμε το πέρασμα από τη μεταλλουργία του χαλκού, στη μεταλλουργία του σιδήρου.

“Άρα, όχι άδικα”, συμπεραίνει, “ο Ηρόδοτος τοποθέτησε τη φυλή των Χαλύβων, που επεξεργάζονταν το σίδηρο, σε εκείνη την περιοχή”.

Οι αιώνες γνώσης σε θέματα μεταλλευτικής και μεταλλουργίας οδηγούν σταθερά στην ανακάλυψη της απόληψης και της χύτευσης του σιδήρου. Πιθανότατα, οι ταξιδευτές της εποχής μεταφέρουν στον ελλαδικό χώρο τις γνώσεις για το νέο μέταλλο. Η νέα εποχή θα σημαδευτεί από τα πιο ισχυρά, πιο γερά στην κρούση, σιδερένια όπλα.

Όπως πιθανολογεί, άλλωστε, ο κ.Βαξεβανόπουλος, η λεγόμενη “Κάθοδος των Δωριέων” έχει σχέση με την κάθοδο της γνώσης σε θέματα μεταλλευτικής και μεταλλουργίας.

“Ας μην ξεχνάμε ότι ο βασικός μοχλός της οικονομίας και των επιμέρους λειτουργιών της ήταν η κατοχή των μετάλλων και των μεταλλοφόρων περιοχών” διευκρινίζει.

Αρχαία μεταλλεία στο Πήλιο

Ο Ιάσονας, όμως, δεν ξεκίνησε από μία περιοχή, χωρίς γνώσεις μεταλλευτικής και μεταλλουργίας. Οι κάτοικοι της αρχαίας Ιωλκού γνωρίζουν το χρυσό και το χαλκό, ως μέταλλα.

Το Πήλιο μέχρι πρότινος δεν ήταν γνωστό για την παρουσία χρήσιμων μετάλλων. “Κι όμως”, αναφέρει ο υποψήφιος διδάκτορας, “από την περιοχή της Ζαγοράς μέχρι το χωριό Καλαμάκι Πηλίου έχουν βρεθεί πάνω από 30 μεταλλοφόρες περιοχές με έντονη την παρουσία ορυκτών του σιδήρου, του μολύβδου και του χαλκού”.

Μάλιστα, στο χωριό Ξουρίχτι, ανακαλύφθηκε αρχαίο υπόγειο μεταλλείο με συνολικό μήκος διαδρόμων πάνω από 100 μέτρα, ενώ στη γύρω περιοχή, έντονη είναι η παρουσία επιφανειακών εκμεταλλεύσεων.

“Μπορούμε λοιπόν να υποθέσουμε ότι η εξάντληση των τοπικών μεταλλοφοριών, υπήρξε η κύρια αφορμή για την οργάνωση εκστρατειών σε υπερπόντιες περιοχές. Η αναζήτηση νέων και πλούσιων μεταλλοφοριών χαλκού και χρυσού, πιθανώς, ήταν η κύρια αιτία των αποστολών, ίσως και των επιμέρους πολεμικών συγκρούσεων” εκτιμά.

Αρχαίο Λαύριο

Σημείο σταθμός στην ιστορία του Λαυρίου είναι για τον κ. Βαξεβανόπουλο, το 546 π.Χ., οπότε και επιστρέφει ο Πεισίστρατος από την εξορία του.

Από το Παγγαίο και τη Θράκη, όπου είχε εξοριστεί, φέρνει μαζί του έμπειρους μεταλλευτές των μεταλλείων του Παγγαίου και της Σκαπτής Ύλης και πλέον το Λαύριο αρχίζει να γνωρίζει ιδιαίτερη ακμή.

Ξεκινά η διάνοιξη δαιδαλωδών στοών, που συνδέονται με την επιφάνεια με κατακόρυφα φρεάτια. Το 483 π.Χ. θα ανακαλυφθεί μία ιδιαίτερα πλούσια μεταλλοφορία που θα οδηγήσει στην οικονομική άνθηση της Αθήνας.

Από τις προσόδους αυτής της ανακάλυψης, ο Θεμιστοκλής θα πείσει του Αθηναίους να ναυπηγήσουν 200 τριήρεις, με τις οποίες νίκησαν τον Περσικό στόλο στη ναυμαχία της Σαλαμίνας.

“Άρα, αντιλαμβανόμαστε ότι ακόμη και η πορεία της ιστορίας εξαρτάται από την εξέλιξη της μεταλλευτικής δραστηριότητας, αφού αυτή ορίζει τους πυλώνες της οικονομίας και κατ’ επέκταση της πολιτικής” προσθέτει, χαρακτηρίζοντας το Λαύριο ως “την πρώτη βιομηχανική επανάσταση προ Χριστού”.

Γενικότερα πάντως, μεγάλα μεταλλευτικά κέντρα της αρχαιότητας θεωρούνται η Θάσος, η απέναντι της Θάσου περιοχή της Σκαπτής Ύλης, το όρος Παγγαίο, το όρος Άγκιστρο, η Βορειοανατολική Χαλκιδική, η Σίφνος και η Μήλος.

Σε όλες αυτές τις περιοχές υπάρχουν δεκάδες αρχαίες υπόγειες στοές εξόρυξης μεταλλεύματος, οι οποίες, όμως, δεν έχουν μελετηθεί ενδελεχώς, με αποτέλεσμα την έλλειψη βασικών στοιχείων και την καταστροφή πολλών στοών, καταλήγει ο κ.Βαξεβανόπουλος.

** Οι φωτογραφίες προέρχονται από το αρχείο του κ. Βαξεβανόπουλου και απεικονίζουν την εξερεύνηση της αρχαίας μεταλλευτικής δραστηριότητας.

mythoitoukosmou

ΑΡΧΑΙΑ ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΚΑΙ ΧΡΥΣΟΣ

 ΠΑΓΓΑΙΟ
ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ ΠΑΓΓΑΙΟ 01

Κατά τον Ηρόδοτο, οι Θάσιοι, που ως το 463 π.Χ. είχαν στα χέρια τους το εμπόριο του χρυσού και του αργύρου του Παγγαίου, κέρδιζαν 200 με 300 τάλαντα το χρόνο, από τα οποία 80 από τη Θάσο, 80 από τη Σκαπτή Ύλη και τα υπόλοιπα από το Παγγαίο. Επίσης κατά τον Ηρόδοτο, ο Πεισίστρατος, τον 6ο αιώνα π.Χ., χάρη στα πλούτη που απέκτησε στα μεταλλεία του Παγγαίου κατά την εξορία του, ανακατέλαβε την εξουσία στην Αθήνα και στερέωσε την εξουσία του. Ομοίως, πάλι κατά το Ηρόδοτο, ο τύραννος της Μιλήτου Ιστιαίος απέκτησε πολλά από τα πλούτη του –είχε κόψει μάλιστα και χρυσά νομίσματα- από τα χρυσωρυχεία της Μυρκίνου (κοντά στον Στρυμόνα), τα οποία του είχε παραχωρήσει ο Δαρείος, σαν κυρίαρχος της περιοχής την εποχή εκείνη.

Ο Αριστοτέλης στο έργο του «Περί θαυμασίων ακουσμάτων» αναφέρει ότι στην περιοχή υπήρχε «χρυσίτις άμμος», καθώς και χρυσοφόρο χώμα («αχώνευτος γη, η το χρυσίον εκβάλλουσα»), απ’ όπου με τα πλυντήρια («χρυσοπλύσια») έβγαζαν το χρυσό , με μικρές σχετικά δαπάνες.

Ο Φίλιππος Β’ οργάνωσε τα μεταλλεία του Παγγαίου κατά θαυμαστό τρόπο. Κάνοντας κέντρο της μεταλλευτικής δραστηριότητας τις Κρηνίδες, που μετονόμασε σε Φιλίππους, πλούτισε την περιοχή με πλήθος έργων, μεταλλευτικά και εγγειοβελτιωτικά, και ανακάλυψε νέα μεταλλεία, φτάνοντας, κατά τον Διόδωρο, την ετήσια παραγωγή χρυσού σε 1.000 τάλαντα. Βελτίωσε μάλιστα και την καθαρότητα του χρυσού κατά δύο περίπου καράτια, πράγμα που δείχνει και αντίστοιχες βελτιώσεις στις μεθόδους και στα μέσα απόληψης των μετάλλων από τα μεταλλεύματά τους. Το μέγεθος του πλούτου που αποκόμισε ο Φίλιππος από τα μακεδονικά «χρυσεία» αποτυπώνεται στους «φιλίππειους», τους χρυσούς στατήρες που έφεραν την κεφαλή είτε του Απόλλωνα είτε του Ηρακλή είτε του Δία και στην άλλη πλευρά σκηνή από αγωνίσματα. Εκδόθηκαν από το 352 έως το 336 π.Χ. και κυκλοφορούσαν έως τον 2ο αι., όχι μόνο στη Μακεδονία, αλλά και στη Ρώμη (όπως αναφέρουν ο Λίβιος και ο Πλαύτος), στη Γαλατία. Με το νόμισμα αυτό κατάφερε να ανταγωνισθεί τους «δαρεικούς στατήρες» που ήταν χρυσές κοπές που έφεραν αρχικά παράσταση βασιλικού τοξότη, η οποία αργότερα αντικαταστάθηκε από παραστάσεις λέοντα και ταύρου και οι οποίοι εκδόθηκαν από τον Δαρείο τον Α’. Επίσης υπερίσχυσε στον νομισματικό πόλεμο με τις αργυρές δραχμές της Αθηναϊκής Δημοκρατίας.

Η κατάκτηση της Περσικής αυτοκρατορίας από τον Μ. Αλέξανδρο έφερε στην κατοχή του τελευταίου αμύθητα πλούτη σε χρυσό και άλλα πολύτιμα μέταλλα. Ο Μέγας Αλέξανδρος στα Εκβάτανα το 330 π.Χ. και το 324 π.Χ. βρήκε αμύθητο θησαυρό, όπως βεβαιώνει ο Αρριανός. Κατά τον Ιουστίνο ο θησαυρός εκείνος έφθανε τα 180.000 τάλαντα ενώ κατά τον Στράβωνα τα 190.000 τάλαντα. Αυτοί οι θησαυροί έκαναν τα μεταλλεία του Παγγαίου, και του υπόλοιπου ελλαδικού χώρου, ελάχιστα κερδοφόρα ή και ασύμφορα, με αποτέλεσμα να γνωρίσει παρακμή η εκμετάλλευσή τους. Το ενδιαφέρον για την εκμετάλλευσή τους κορυφώθηκε εκ νέου επί Φιλίππου Ε’ (221 – 179 π.Χ.), για τον οποίο ο Τίτος Λίβιος γράφει ότι όχι μόνο φρόντισε να ξαναλειτουργήσουν τα παλιά μεταλλεία, αλλά άνοιξε και νέα σε πολλές θέσεις. Η εκμετάλλευσή τους συνεχίστηκε και επί του τελευταίου βασιλιά των Μακεδόνων Περσέα, για να περιέλθουν στη συνέχεια στην αφάνεια.

 ΣΚΑΠΤΗ ΥΛΗ

Σύμφωνα με όσα έχουν καταγραφεί από τον Ηρόδοτο και τον Θουκυδίδη, ο σημαντικότερος παράγοντας στον οποίο όφειλε τον πλούτο και την ανάπτυξή της η Θάσος κατά την εποχή της αρχαιότητας, ήταν τα μεταλλεία του νησιού και της «αντιπέρας» Θράκης. Η τελευταία ήταν γνωστή στην αρχαιότητα ως «Σκαπτή Ύλη» και φημίζονταν για τις ποσότητες χρυσού από τα μεταλλεία της. Με τη Σκαπτή Ύλη συνδέεται κι ο ιστορικός Θουκυδίδης, στον οποίο αποδίδουν την «κτήσιν των χρυσείων μεταλλείων», στην οποία κατέφυγε ο ιστορικός μετά την καταδίκη του στην Αθήνα για την αποτυχημένη στρατηγία του το 422 π.Χ. κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο. Ο ίδιος δεν αναφέρει τον τόπο όπου βίωσε την εξορία του, αλλά μεταγενέστερες φιλολογικές πηγές αναφέρουν γάμο του με γυναίκα από τη Σκαπτή Ύλη και εκεί λένε ότι συνέγραψε την ιστορία του: «διατρίβων υπό πλατάνω έγραφεν».

Η αρχαιολογική έρευνα δεν έχει ακόμα εντοπίσει με απόλυτη ασφάλεια τη θέση της περίφημης Σκαπτής Ύλης. Μερικοί υποστηρίζουν ακόμη ότι τα μεταλλεία βρίσκονται στο όρος Παγγαίο. Σύμφωνα με νεώτερες συστηματικές έρευνες, οι αναφορές του Ηρόδοτου πρέπει να συνδεθούν με την περιοχή βόρεια και ανατολικά της πόλης της Καβάλας όπου εντοπίζονται, ένας μεγάλος αριθμός εμφανίσεων χρυσοφόρου και αργυρούχου μεταλλεύματος. Η άποψή αυτή βρίσκεται σε συμφωνία με νεώτερες αρχαιολογικές έρευνες σύμφωνα με τις οποίες η Θασιακή Περαία περιορίζεται στο Σύμβολο όρος και στο νότιο τμήμα της οροσειράς της Λεκάνης. Τα βουνά της Λεκάνης βόρεια και ανατολικά της αρχαίας Νεάπολης εμφανίζουν μεταλλοφόρα κοιτάσματα. Μαρτυρίες έντονης μεταλλευτικής δραστηριότητας αποτελούν οι πολυάριθμες υπόγειες και επιφανειακές εργασίες, οι τεράστιοι σωροί εξορυγμένου υλικού και εκκαμινεύσεων, μεταξύ των χωριών Κρηνίδες, Ζυγός- Κρυονέρι, Αμυγδαλεώνα, Παλαιά Καβάλα και Χαλκερό έως και την Πέρνη.Σε μια επιφάνεια περίπου 100 τετρ. χλμ. εντοπίζονται πάνω από 150 εμφανίσεις μεταλλεύματος τα οποία εκμεταλλεύτηκαν κατά την αρχαιότητα, τη Ρωμαϊκή και Οθωμανική εποχή και τον 20ο αιώνα. Η εκμετάλλευση στην περιοχή αυτή κατά την αρχαιότητα ήταν προσανατολισμένη στην εξόρυξη του πλούσιου σε χρυσό και άργυρο μεταλλεύματος.

Η «πρόσοδος» από τα μεταλλεία της Σκαπτής Ύλης ανέρχονταν, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, σε 80 τάλαντα (1 τάλαντο = 26,2 kg περίπου σε αντίστοιχο του αργύρου). Αυτό θα αντιστοιχούσε σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας σε περίπου 180 κιλά χρυσού σήμερα. Οι ποσότητες αυτές δικαιολογούνται από την πληθώρα και το μέγεθος ορισμένων από τα μεταλλεία της ευρύτερης περιοχής, το μήκος των οποίων φτάνει τα 350 μέτρα και το μέγεθος των μεταλλοφόρων σωμάτων που εξορύχτηκαν έχουν διαστάσεις μέχρι 60Χ30Χ5 μέτρα. Το πόσο σημαντικό μεταλλευτικό κέντρο ήταν η περιοχή αυτή μας το δηλώνει εκτός από τον Ηρόδοτο και Θουκυδίδη και ο Στράβωνας ο οποίος αναφέρει χαρακτηριστικά: «υπάρχουν πολλά μεταλλεία χρυσού στις Κρηνίδες όπου σήμερα βρίσκεται η πόλη Φίλιπποι, κοντά στο Παγγαίο όρος». Επίσης ο Διόδωρος ο Σικελιώτης μας πληροφορεί ότι «ύστερα ήρθε ο Φίλιππος Β΄ στην πόλη Κρηνίδες την οποία αύξησε σε πληθυσμό και τη μετονόμασε σε Φιλίππους και τα μεταλλεία χρυσού που ήταν εκεί λιτά και άδοξα έφτιαξε καινούρια ώστε να μπορεί να έχει προσόδους πάνω από χίλια τάλαντα».

Σύμφωνα με τον καθηγητή Μιχάλη Βαβελίδητα τα μεταλλεύματα της περιοχής Παλιάς Καβάλας είναι συνδεδεμένα με το κατώτερο τμήμα της σειράς μαρμάρων και εν μέρει με το ανώτερο τμήμα της σειράς γνευσίων. Διακρίνουμε τρεις τύπους μεταλλοφόρων σωμάτων, τα οποία εκμεταλλεύτηκαν κατά την αρχαιότητα. Τον πρώτο τύπο αποτελούν σιδηρομαγγανιούχα μεταλλεύματα μέσα σε ανθρακικά πετρώματα με περιεκτικότητες σε χρυσό μέχρι 26 ppm. Το δεύτερο τύπο σχηματίζουν σιδηρομαγγανιούχα μεταλλεύματα πλούσια σε μόλυβδο, ψευδάργυρο και άργυρο, τα οποία εντοπίζονται επίσης μέσα στα ανθρακικά πετρώματα, με περιεκτικότητες σε άργυρο μέχρι 2500 ppm. Ο τρίτος τύπος αναφέρεται σε χαλαζιακά σώματα πλούσια σε σιδηροπυρίτη και αρσενοπυρίτη καθώς επίσης σε επιμηκυσμένα σώματα σιδηροπυρίτη-χαλκοπυρίτη, στην επαφή μαρμάρου -γνευσίου και στον γνεύσιο, με περιεκτικότητες σε χρυσό μέχρι και 38 ppm.

Η χρονολόγηση της μεταλλευτικής δραστηριότητας σε προσχωματικά κοιτάσματα είναι πολύ δύσκολη, συχνά αδύνατη και αυτό γιατί τα ίχνη σε τέτοιου είδους κοιτάσματα καταστρέφονται και χάνονται πολύ εύκολα. Το μόνο που απομένει είναι σωροί από υπολείμματα έκπλυσης. Ένα μεγάλο κομμάτι σ αυτό έχουν εκτός από τη φύση και οι επιδράσεις του ανθρώπου, ιδιαίτερα κατά τις τελευταίες δεκαετίες.

Σε αντίθεση με τα προσχωματικά κοιτάσματα τα ίχνη αρχαίας μεταλλευτικής δραστηριότητας διατηρήθηκαν μέχρι σήμερα σε πολύ καλή κατάσταση ιδιαίτερα σε υπόγειες εργασίες. Με βάση τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά την τεχνική εξόρυξης και προσπέλασης, καθώς επίσης τα αρχαιολογικά ευρήματα και τη χρήση των μεθόδων χρονολόγησης C14 και θερμοφωταύγιας, διακρίνουμε στα μέχρι τώρα ερευνηθέντα μεταλλεία της Αν. Μακεδονίας περισσότερες φάσεις εκμετάλλευσης. Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει αυτή της κλασσικής περιόδου.

Οι αρχαίες στοές έχουν κυρίως την χαρακτηριστική (κλασσική) τραπεζοειδή μορφή. Συχνή επίσης είναι η ορθογώνια τομή όπως παρατηρήθηκε αυτή στα μεταλλεία Φιλίππων, της Σκαπτής Ύλης και της Ακρόπολης Θάσου. Οι διαστάσεις των στοών έχουν πλάτος συνήθως 80cm και ύψος κατά μέσο όρο 90cm. Παρόμοιες τομές μ’ αυτές των στοών παρατηρήθηκαν και σε φρεάτια, η λειτουργία των οποίων εξυπηρετούσε την προώθηση του μεταλλεύματος και παράλληλα τις (ατμοσφαιρικές) συνθήκες εργασίας στους χώρους του μεταλλείου (εξαερισμός κλπ). Για την κατασκευή των στοών και φρεατίων χρησιμοποιούνταν κατά την κλασική αρχαιότητα δύο κυρίως τρόποι προσπέλασης, οι οποίοι είναι ιδιαίτερα γνωστοί από το Λαύριο. Η κάθετη και η οριζόντια. Μία τρίτη μέθοδος προσπέλασης η οποία όμως χρησιμοποιούνταν και για την εκμετάλλευση του μεταλλεύματος ήταν η τοποθέτηση πυρράς όταν το πέτρωμα ήταν πολύ σκληρό.

Η μέθοδος εξόρυξης του χρυσοφόρου μεταλλεύματος γινόταν κατά την αρχαιότητα κυρίως με τη μέθοδο εξοφλήσεων. Σε αντίθεση με τη μοντέρνα μέθοδο εκμετάλλευσης οι αρχαίοι κατά την προσπέλαση ακολουθούσαν το μεταλλοφόρο σώμα. Με την εξόρυξη του μεταλλεύματος δημιουργούνταν συχνά εκτενείς ακανόνιστοι χώροι, οι λεγόμενες εξοφλήσεις καθώς επίσης ένα λαβυρινθώδες σύστημα στοών. Τα εργαλεία που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι για τη εξόρυξη και προσπέλαση ήταν κυρίως το κοπίδι και σφυρί. Σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρήθηκαν και ίχνη αξίνας. Για μαλακό υλικό γινόταν πιθανώς και χρήση τσάπας.

Συνηθισμένο φαινόμενο ήταν όταν το μεταλλοφόρο στρώμα ήταν κεκλιμένο, η εκμετάλλευση να γίνεται σε περισσότερα από ένα επίπεδα. Σε θέσεις από ανώτερα σε κατώτερα επίπεδα ή στην είσοδο σμιλευόταν κλιμακοστάσια. Για τη στήριξη της οροφής οι αρχαίοι άφηναν στύλους ασφαλείας ή έκαναν τοιχία υποστύλωσης. Οι στύλοι αποτελούνταν από το πέτρωμα που φιλοξενούσε το μετάλλευμα. Για την κατασκευή των τοιχίων υποστυλώσεις χρησιμοποιούσαν κυρίως το στείρο υλικό μέσα από το μεταλλείο.

Όσον αφορά τον αφορά στο φωτισμό, αυτός γινόταν με πυρσούς κυρίως όμως με λυχνίες ελαίου οικιακής χρήσης από πηλό ή μολύβι. Για τις λυχνίες έσκαβαν κοιλώματα στον τοίχο μέσα στο πέτρωμα ή κατασκευαζόταν θέσεις από πηλό.

Μία σημαντική παρατήρηση σε αρχαίες μεταλλευτικές περιοχές, είναι ότι έξω από τα χρυσωρυχεία βρίσκουμε συνήθως πολύ λίγο και γενικά μικρούς σωρούς εξορυγμένου υλικού, παρόλο που οι χώροι εξόρυξης στο μεταλλείο συχνά είναι τεραστίων διαστάσεων. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι η θραύση και ο διαχωρισμός του εξορυγμένου υλικού και πολλές φορές ο εμπλουτισμός του μεταλλεύματος γινόταν μέσα στο μεταλλείο. Το στείρο υλικό το χρησιμοποιούσαν στην κατασκευή των τοιχίων υποστυλώσεις αλλά και για να καλύψουν και για να κλείσουν επιμελώς χώρους που δεν τους χρησιμοποιούσαν πλέον. Με τον τρόπο αυτό απόφευγαν το δύσκολο έργο μεταφοράς του στείρου υλικού και γινόταν παράλληλα, θα λέγαμε σήμερα, η αποκατάσταση του περιβάλλοντος

Η μέθοδος απόληψης προσχωματικού χρυσού γινόταν με τη γνωστή μέθοδο έκπλυσης με το σκαφίδι. Ακολουθούσε χύτευση του βαρέως κλάσματος εφόσον ήταν απαραίτητο. Συχνά γινόταν επιτόπου προσθήκη χαλκού στο τήγμα. Για σιδηρομετάλλευμα ακολουθούσαν οι αρχαίοι την ίδια μέθοδο μετά από θραύση και άλεσμα του μεταλλεύματος, ενώ για πολυμεταλλικά μεταλλεύματα υπάρχουν κάποιες ενδείξεις π.χ λιθάργυρος ότι γινόταν πιθανώς με τη μέθοδο της κυπέλλωσης.

.ellinikoschrysos.gr

Αρχαίο όρυγμα και τεχνητή επίχωση το νέο «καυτό» σημείο της Αμφίπολης

«Ακτινογραφία» στη γεωφυσική διασκόπηση και πού εντοπίζεται το ενδιαφέρον των ερευνητών
Αρχαίο όρυγμα και τεχνητή επίχωση το νέο «καυτό» σημείο της Αμφίπολης
Αρχαιολογική έρευνα στο ταφικό συγκρότημα λόφου Καστά Αμφίπολης (στιγμιότυπο από την αποκάλυψη μαρμάρινων βάθρων πάνω στα οποία πατούν οι Καρυάτιδες). Ίχνη ανθρώπινης παρουσίας ίσως οδηγήσουν την έρευνα σε άλλο σημείο στον τύμβο
Δίπλα από τον τέταρτο χώρο του ταφικού μνημείου Καστά εντοπίστηκε, όπως όλα δείχνουν, καίριο σημείο ενδιαφέροντος για την αρχαιολογική σκαπάνη.
Η γεωφυσική διασκόπηση και η γεωλογική χαρτογράφηση του λόφου Καστά στην Αμφίπολη επιβεβαίωσε επισήμως ότι υπάρχουν ενδείξεις για την ύπαρξη και άλλων κατασκευών πέραν του ταφικού μνημείου που έχει ανασκαφεί. Όπως άλλωστε επισημαίνεται σε επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, εντοπίστηκαν σημεία τα οποία «χρήζουν ανασκαφικής διερεύνησης».
Από μια πρώτη προσέγγιση των στοιχείων που προέκυψαν από τη γεωφυσική διασκόπηση, φαίνεται, μεταξύ άλλων, ότι λίγο μακρύτερα (στα βορειοανατολικά) από το τέλος της ανασκαφής του τέταρτου χώρου του ταφικού μνημείου υπάρχει αρχαίο όρυγμα και τεχνητή επίχωση. Αν και δεν είναι σαφές σε τι βάθος εκτείνεται το όρυγμα, είναι προφανές ότι αποτελεί «καυτό» σημείο αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, κάτι πάντως που θα το εκτιμήσουν οι ανασκαφείς και θα το αποκαλύψει η αρχαιολογική σκαπάνη.
Ιδαίτερη σημασία φαίνεται ότι έχει, με βάση τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα, ότι μέσα στον λόφο Καστά το «σημείο ενδιαφέροντος» εντοπίζεται στα βορειοανατολικά της θόλου του ταφικού μνημείου (σχηματικά λίγο πιο ανατολικά από το τέλος της ανασκαφής στον τέταρτο χώρο). Εκεί υπάρχει ένδειξη για ανθρωπογενή δομή, καθώς το σημείο βρίσκεται εντός τεχνητού ορύγματος και όχι σε φυσικό σχηματισμό του λόφου. Και αυτό σε αντίθεση με άλλα σημεία στο βόρειο τμήμα της θόλου του μνημείου, όπου, αν και καταγράφηκαν ανωμαλίες με τις υψηλές τιμές αντίστασης, δεν αξιολογούνται επειδή είναι μέσα στους φυσικούς σχηματισμούς.
Είναι άλλωστε ενδεικτικό πώς «κατέπεσε» η πρώτη εντύπωση που είχε διαμορφωθεί για μια άλλη περίπτωση βόρεια της θόλου όταν οι ειδικοί διερεύνησαν περαιτέρω το σημείο όπου εντοπίστηκαν αντιστατικές δομές. Η αφαίρεση των χωμάτων αποκάλυψε ότι η υπεδάφια δομή που απεικονίστηκε με τις ηλεκτρικές τομογραφίες ήταν φακός άμμου, δηλαδή φυσικός σχηματισμός.
Αξίζει να επισημανθεί ως προς τη διαδικασία της γεωφυσικής διασκόπησης ότι το ηλεκτρικό ρεύμα εισάγεται μέσα στο έδαφος και χαρτογραφείται η κατανομή της ειδικής ηλεκτρικής αντίστασης, η οποία παρουσιάζει ανομοιογένειες όταν «συναντά» ανθρωπογενείς δομές.
Από τα τέσσερα «σημεία ενδιαφέροντος», όπως καταγράφηκαν από την ερευνητική ομάδα, στα βόρεια της θόλου του ταφικού μνημείου, το «σημείο 4», όπως αποτυπώνεται στην απεικόνιση που παρουσίασε το ΥΠΠΟ, βρίσκεται ξεκάθαρα εντός της αρχαίας επίχωσης που έχει γίνει τεχνητά στον λόφο Καστά…
Πάντως, είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τον καθηγητή κ. Γρηγόρη Τσόκα, διευθυντή του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής ΑΠΘ, εστίασε στη δημιουργία μοντέλου του εδάφους της εποχής, όπως ήταν πριν από την παρέμβαση για την ανέγερση της θόλου. Οι πρόσφατες αποχωματώσεις και τα προγενέστερα σκάμματα, όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, προσέφεραν χώρο παρατηρήσεων για «απτές και αδιαμφισβήτητες αποδείξεις της θέσεως και των χαρακτηριστικών των γεωλογικών σχηματισμών». Με άλλα λόγια κατέστη δυνατό να διερευνηθεί ποιο τμήμα του τύμβου είναι φυσικός λόφος και ποιο αποτελεί τεχνητή επίχωση.
Η έρευνα επιβεβαίωσε, όπως τονίζεται από την επιστημονική ομάδα, ότι το μεγαλύτερο τμήμα του λόφου Καστά είναι φυσικό, ενώ η ανθρωπογενής επίχωση συνιστά σχετικά μικρό τμήμα
tovima.gr

Στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο μετέφεραν τον σκελετό της Αμφίπολης

Για περισσότερο από ένα μήνα ο σκελετός του τύμβου Καστά της Αμφίπολης παρέμεινε στο Μουσείο Αμφίπολης. Εδώ και τρεις – τέσσερις ημέρες βρίσκεται στο ΑΠΘ

της Κατερίνας Λυμπεροπούλου
l_15423
Εδώ και τρεις – τέσσερις ημέρες, σύμφωνα με πληροφορίες του TheTOC, το σκελετικό υλικό του ταφικού μνημείου του τύμβου Καστά της Αμφίπολης βρίσκεται στα εργαστήρια του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης όπου έχει ανατεθεί η μελέτη του σε συνεργασία με το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο. Μέσα από την ειδική επεξεργασία που θα γίνει σ’ αυτούς τους χώρους θα πάρουμε απαντήσεις σε πολύ σημαντικά ερωτήματα: ‘Ηταν άνδρας ή γυναίκα ο νεκρός; Πόσο χρονών ήταν όταν ετάφη; Πόσο ανάστημα είχε; Λίγη υπομονή ακόμα. Τέλος Ιανουαρίου του 2015 θα ξέρουμε.

Που βρισκόταν μέχρι τώρα ο σκελετός τον οποίο ανακάλυψε η αρχαιολογική σκαπάνη στο μνημείο του τύμβου Καστά στις 12 Νοεμβρίου κατά τη διάρκεια της ανασκαφής υπό την επίβλεψη της ΚΗ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων, Κατερίνας Περιστέρη; «Στο Μουσείο Αμφίπολης σε ειδικό σάκο μαζί με τα χώματα που βρέθηκε χωρίς να τον αγγίζει ανθρώπινο χέρι», αναφέρουν στο TheTOC κύκλο του υπουργείου Πολιτισμού.
Τα αποτελέσματα εντός του Ιανουαρίου

Με αφετηρία το άτομο, που εκπροσωπείται από τα σκελετικά κατάλοιπα του τύμβου Καστά, θα διερευνηθεί με συστηματικό και επιστημονικά δεοντολογικό τρόπο το ανθρωπολογικό, κοινωνικό και ιστορικό πλαίσιο του πληθυσμού της Αμφίπολης.

Η ανάλυση του συγκεκριμένου υλικού εντάσσεται σε ένα ευρύτερο ερευνητικό πρόγραμμα, που περιλαμβάνει την ολιστική προσέγγιση ενός δείγματος τριακοσίων περίπου σκελετών, που προέρχονται από την ευρύτερη περιοχή της Αμφίπολης και καλύπτουν χρονολογικά την περίοδο από το 1000 π.Χ έως 200 π.Χ.

Αυτά είναι τα αποτελέσματα της πρώτης ακτινογραφίας του λόφου Καστά

win2020141011_112201

Τα πρώτα αποτελέσματα από την γεωφυσική διασκόπηση και την γεωλογική χαρτογράφηση του λόφου Καστά στην Αμφίπολη που ξεκίνησαν στις 11 Νοεμβρίου και διεξήχθησαν αποσπασματικά, λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών, έδωσε στην δημοσιότητα το Υπουργείο Πολιτισμού. Η έρευνα επιβεβαίωσε ότι ο λόφος έχει μεικτή δομή με το μεγαλύτερο τμήμα του να είναι φυσικό, ενώ η ανθρωπογενής επίχωση αποτελεί, όπως επισημαίνεται, σχετικά μικρό τμήμα.

Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι «η έρευνα επικεντρώθηκε στη δημιουργία μοντέλου του εδάφους της εποχής, πριν από την παρέμβαση για την ανέγερση της θόλου. Για το σκοπό αυτό, πραγματοποιήθηκαν γεωλογικές και τεκτονικές παρατηρήσεις καθώς και αριθμός ηλεκτρικών τομογραφιών. Οι πρόσφατες αποχωματώσεις και τα προγενέστερα σκάμματα προσέφεραν χώρο παρατηρήσεων για απτές και αδιαμφισβήτητες αποδείξεις της θέσεως και των χαρακτηριστικών των γεωλογικών σχηματισμών.

Αναλυτικότερα, ακολουθεί ολόκληρο το Δελτίο Τύπου του υπουργείου Πολιτισμού:

Η γεωφυσική διασκόπηση και η γεωλογική χαρτογράφηση του λόφου Καστά στην Αμφίπολη ξεκίνησαν την 11η Νοεμβρίου 2014 και διεξήχθησαν με αποσπασματικό χαρακτήρα, λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών.

Την ερευνητική ομάδα αποτελούν ο επικεφαλής  καθηγητής Γρηγόρης Τσόκας, Διευθυντής του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής ΑΠΘ, ο καθηγητής Παναγιώτης Τσούρλος, ο αν. καθηγητής Γιώργος Βαργεμέζης, μεταπτυχιακοί φοιτητές και άλλο επιστημονικό προσωπικό του Εργαστηρίου. Συμμετέχουν, επίσης: Ο ιζηματολόγος αν. καθηγητής Γιώργος Συρίδης, ο παλαιοσεισμολόγος καθηγητής. Σπύρος Παυλίδης και ο γεωλόγος του ΥΠΠΟ Δρ. Ευάγγελος Καμπούρογλου.

Η έρευνα επικεντρώθηκε στη δημιουργία μοντέλου του εδάφους της εποχής, πριν από την παρέμβαση για την ανέγερση της θόλου. Για το σκοπό αυτό, πραγματοποιήθηκαν γεωλογικές και τεκτονικές παρατηρήσεις καθώς και αριθμός ηλεκτρικών τομογραφιών. Οι πρόσφατες αποχωματώσεις και τα προγενέστερα σκάμματα προσέφεραν χώρο παρατηρήσεων για απτές και αδιαμφισβήτητες αποδείξεις της θέσεως και των χαρακτηριστικών των γεωλογικών σχηματισμών.

Σ αυτή την φάση ερευνήθηκε το υπέδαφος στο χώρο γύρω από τη θόλο, δηλαδή το πρανές βόρεια, όπως και τα άνδηρα που σχηματίστηκαν από την προηγηθείσα ανασκαφή, στα ανατολικά και δυτικά της. Η διασκόπηση των χώρων πραγματοποιήθηκε εφαρμόζοντας την μέθοδο της  ηλεκτρικής τομογραφίας και σε πολύ μικρή έκταση τη μέθοδο του ραντάρ υπεδάφους (γνωστής και ως GPR – Ground Penetrating Radar) λόγω των μεθοδολογικών περιορισμών, στις συγκεκριμένες γεωλογικές και αρχαιολογικές συνθήκες.

Η έρευνα επιβεβαίωσε ότι ο λόφος έχει μικτή δομή με το μεγαλύτερο τμήμα του να είναι φυσικό, ενώ η ανθρωπογενής επίχωση συνιστά σχετικά μικρό τμήμα. Η θόλος φαίνεται ότι εδράστηκε και ανεγέρθηκε εντός ορύγματος, το οποίο  διανοίχτηκε στους γεωλογικούς σχηματισμούς των πρανών του προϋπάρχοντος λόφου, που περατώνεται λίγα μέτρα βόρεια της θόλου.
Η γεωφυσική διασκόπηση έδωσε απεικονίσεις του εσωτερικού του λόφου, όπου εντοπίστηκαν αντιστατικές δομές, οι οποίες διερευνήθηκαν περαιτέρω. Σε μία περίπτωση βόρεια της θόλου,  η αφαίρεση των χωμάτων αποκάλυψε ότι η υπεδάφια δομή που απεικονίστηκε με τις ηλεκτρικές τομογραφίες ήταν φακός άμμου, δηλαδή φυσικός σχηματισμός. Η περίπτωση αυτή φαίνεται στο συνημμένο σχήμα. Στην οριζόντια τομογραφική απεικόνιση για υψόμετρο των 93μ., τα θερμά χρώματα δείχνουν τις περιοχές με υψηλή ειδική ηλεκτρική αντίσταση και αντίστοιχα τα ψυχρά χρώματα τις περιοχές με χαμηλή.

Οι τομογραφίες που έδωσαν αυτή την εικόνα διεξήχθησαν στη επιφάνεια του εδάφους, πριν από την αφαίρεση των χωμάτων και η οποία ήταν υψηλότερα του επιπέδου των 93μ. Τα σημεία, όπου έπρεπε να γίνει περαιτέρω διερεύνηση, σημειώνονται ως «σημεία ενδιαφέροντος». Η λευκή γραμμή στην οριζόντια τομογραφική απεικόνιση σημειώνεται και επί του εδάφους. (φωτό 1) Είναι φανερό ότι η ανωμαλία της τομογραφίας οφείλεται στον αμμώδη γεωλογικό σχηματισμό. Σημειωτέον ότι οι ανωμαλίες με τις υψηλές τιμές αντίστασης, οι οποίες φαίνονται στο βόρειο τμήμα της οριζόντιας τομής δεν αξιολογούνται, επειδή είναι μέσα στους φυσικούς σχηματισμούς.    
Στη συγκεκριμένη φωτογραφία φαίνεται ότι το αρχαίο όρυγμα περατώνεται σε μικρή απόσταση βόρεια της θόλου, το βορειότερο τμήμα της οποίας υποδεικνύεται και από το πλαστικό κάλυμμα το οποίο διακρίνεται.

Κάποια άλλα σημεία, τα οποία έχουν εντοπιστεί χρήζουν ανασκαφικής διερεύνησης. Η έρευνα συνεχίζεται, όταν το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΕΣ

Alex-map

334 Alexandria in Troia (Turkey)

333 Alexandria at Issus/Alexandrette (Iskanderun, Turkey)

332 Alexandria of Caria/by the Latmos (Alinda, Turkey)

331 Alexandria Mygdoniae

331 Alexandria (Egypt)

330 Alexandria of the Prophthasia/in Dragiana/Phrada (Farah, Afghanistan)

330 Alexandria in Areia (Herat, Afghanistan)

330 Alexandria in Arachosia (Kandahar, Afghanistan)

330 Alexandria in Caucasus (Begram, Afghanistan)

329 Alexandria of the Paropanisades (Ghazni, Afghanistan)

329 Alexandria Eschate or Ultima (Khodjend, Tajikistan)

329 Alexandria on the Oxus (Ai Khanoum, Afghanistan)

329 Alexandria in Margiana (Merv, Turkmenistan)

327 Alexandria Nicaea (on the Hydaspes, India)

327 Alexandria Bucephala (on the Hydaspes, India)

325 Alexandria Sogdia

325 Alexandria Rambacia (Bela, Pakistan)

325 Alexandria Oreitide

325 Alexandria in Opiene (confluence of Indus & Acesines, India)

325 Alexandria on the Indus

324 Alexandria in Susiana/Charax (Spasinou Charax on the Tigris, Iraq)

325 Alexandria in Carminia (Gulashkird, Iran)

? Alexandria of Carmahle? (Kahnu)

makedonia-alexandros.blogspot.be

Ο Μέγας Αλέξανδρος και ο καταχραστής Άρπαλος

1795504_10201473495225854_791279585_n

Η κατάχρηση είτε αφορά στην εξουσία, είτε αφορά στους θεσμούς, είτε αφορά την εμπιστοσύνη του ενός προς τον άλλον, είτε αφορά στα οικονομικά αγαθά, είναι ένα θέμα που αποτελεί από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας, ως έννοια, ένα μεγάλο πρόβλημα στις σχέσεις των πολιτών με την κεντρική εξουσία.

Ένας από τους μεγάλους καταχραστές της αρχαιότητας ήταν ο Άρπαλος. Η υπόθεσή του επιλέχτηκε για να τονιστούν οι πολλές ομοιότητες της τότε κοινωνίας με τη σημερινή. Μιας κοινωνίας που, αν και απέχουμε 2.314 χρόνια από αυτήν, είχε και τότε ίδια περίπου προβλήματα με τη σημερινή. Προβλήματα διαφθοράς, ασυνέπειας, συναλλαγής, προδοσίας, λεηλασίας του δημοσίου πλούτου, μικροκομματικής λογικής, ιδίως από αυτούς που, λόγω θέσης, έπρεπε να είναι αμερόληπτοι, τίμιοι, αδέκαστοι, νομιμόφρονες, πατριώτες και, φυσικά, δεν ήταν.

Ένα από τα μεγάλα σκάνδαλα λοιπόν ήταν και η κατάχρηση του Άρπαλου, προσωπικού φίλου του Μ. Αλεξάνδρου και θησαυροφύλακά του.

Ας κάνουμε όμως μια χρονολογική αναδρομή στην ιστορία μας. Ο Μέγας Αλέξανδρος ανέλαβε τον Μακεδονικό θρόνο, μετά τη δολοφονία του πατέρα του Φιλίππου από το σωματοφύλακά του Παυσανία, το 336 π.Χ., σε ηλικία 20 ετών. Στηρίχτηκε στους παιδικούς του φίλους αλλά και στους πιστούς στρατηγούς του πατέρα του, για να ενισχύσει τη θέση του και να εδραιωθεί στο θρόνο εξοντώνοντας τους εχθρούς και πιθανούς καταπατητές του θρόνου του.

Από την ηλικία των 13 ετών, όπου μαθήτευσε στους μεγάλους δασκάλους-παιδαγωγούς της εποχής του, τον Λεωνίδα και τον Λυσίμαχο και από την ηλικία των 16 ετών, όπου μαθήτευσε κοντά στον Αριστοτέλη, είχε συμμαθητές πολλούς ευγενείς Μακεδόνες και Έλληνες, συνομήλικούς του, με τους οποίους τους συνέδεε μια ανυπόκριτη, δυνατή και διαρκής φιλία, μέχρι το τέλος της ζωής του. Αυτοί ήταν οι εξής: Ηφαιστίων, Λεοννάτος, Μαρσύας, Νικάνωρ (από την Πέλλα όλοι τους), ο Άρπαλος του Μαχάτα (Ελιμιώτης), Πτολεμαίος ο Λάγου (μάλλον ετεροθαλής αδελφός του από Εορδαία), Νέαρχος (Κρητικός, αλλά από την Αμφίπολη), Ερίγυος και Λαομέδων (Λέσβιοι), Αμύντας και Πευκέστας (αδέλφια), Θεσσαλός ο Κορίνθιος κ.α.

Όλοι αυτοί πήραν μεγάλα πολιτικά και στρατιωτικά αξιώματα, ανάλογα με την αξία και τις ικανότητες που είχε ο καθένας τους. Ο Μ. Αλέξανδρος έδινε την εξουσία μόνο σε όσους την άξιζαν, ενεργώντας όχι ευνοιοκρατικά, αλλά ρεαλιστικά και αξιοκρατικά. (Το ίδιο έκανε και ο Μ. Ναπολέων που έπαιρνε ένα λοχία και τον έκανε στρατάρχη π.χ. το Λαν). Σχεδόν όλοι αυτοί ήταν ομοτράπεζοί του και μερικοί σωματοφύλακές του.

Όλοι τους – πλην του Άρπαλου, που ήταν χωλός – ήταν δυνατοί και ατρόμητοι πολεμιστές και πάντοτε διακρίνονταν στη διοίκηση και ως πολεμικοί ηγέτες.

Ας πάμε τώρα στον Άρπαλο. Λόγω του σωματικού του προβλήματος, όπως προανέφερα, ανέλαβε οικονομικό πόστο και όχι στρατιωτικό. Πριν από τη μάχη της Ισσού (Νοέμβριος 333 π.Χ.) , όντας διορισμένος θησαυροφύλακας της στρατιάς, παρασυρμένος από τον Ταυρίσκο, έφυγε μαζί του δυτικά, παίρνοντας μαζί του όλα τα χρήματα της στρατιάς και κατέφυγε στα Μέγαρα. Ο Μ. Αλέξανδρος δέχτηκε τη μετάνοιά του, τον ξανακάλεσε δίπλα του και τον όρισε γενικό διαχειριστή των θησαυρών του κράτους με έδρα τα Εκβάτανα (όπου αργότερα δολοφονήθηκε ο Παρμενίων, μετά την εκτέλεση του Φιλώτα).

Οι θησαυροί αυτοί ήταν μυθώδους αξίας, γιατί εκεί βρίσκονταν συγκεντρωμένοι όσοι είχαν βρεθεί στις τέσσερις πρωτεύουσες του περσικού κράτους και σε άλλες μικρότερες πόλεις, αξίας περίπου 700.000 ταλάντων (430 δις δραχμές το 1968 ή 600 και άνω δις σημερινά ευρώ). Ακόμη, είχε εισπράξει άλλα 100.000 χρυσά τάλαντα κατά τα πέντε χρόνια της απουσίας του Μ. Αλεξάνδρου στην Ανατολή από φόρους.

Με το να απομακρύνεται όμως όλο και μακρύτερα, προς Ανατολάς, ο Μ. Αλέξανδρος, ο Άρπαλος έγινε ανεξέλεγκτος. Επιδόθηκε σε παντός είδους ακολασίες και καταχρήσεις. Η φήμη του έφτασε μέχρι την Ελλάδα, όπου οι κωμωδιογράφοι τον διέσυραν για τα «κατορθώματά» του. Είχε ερωτικές σχέσεις με Ασιάτισσες και μετακάλεσε από την Αθήνα την εταίρα Πυθιονίκη. Όταν αυτή πέθανε προς τιμήν της έστησε μνημεία στην Αθήνα και τη Βαβυλώνα. Μετά το θάνατό της κάλεσε από την Αθήνα άλλη εταίρα, την περιβόητη Γλυκέρα, που την εγκατέστησε στα ανάκτορα της Ταρσού. Είχε πορωθεί τόσο πολύ, ώστε όταν του προσέφεραν χρυσό στεφάνι, απαιτούσε να δίδεται και στη Γλυκέρα ένα άλλο και να την προσκυνούν ως βασίλισσα.

Αυτά είχαν καταγγελθεί στο Μ. Αλέξανδρο, ο οποίος τα θεώρησε υπερβολικά και όχι μόνο δεν κυνήγησε εγκαίρως τον Άρπαλο, αλλά θυμούμενος την παλιά του φιλία με αυτόν φυλάκισε αυτούς που τον κατάγγειλαν ως συκοφάντες. Όταν γύρισε ο Μ. Αλέξανδρος στα Σούσα (Άνοιξη 334 π.Χ.), δηλαδή μετά την επιστροφή του απ’ την εκστρατεία της Ανατολής στην Ινδία, πληροφορήθηκε ότι είχε ξαναφύγει με θησαυρούς (5.000 τάλαντα). Ο Άρπαλος, γνωρίζοντας ότι ο Αλέξανδρος πολεμούσε πάντα στην πρώτη γραμμή και ότι το μυαλό του ήταν πάντα στη δόξα και την κατάκτηση, πίστευε ότι ήταν αδύνατο να ξαναγυρίσει ζωντανός, ύστερα από τόσους αγώνες και μάχες στα βάθη της Ανατολής.

Αυτό φυσικά το πίστευαν και πολλοί άλλοι που το πλήρωσαν με τη ζωή τους, όταν γύρισε απ’ την εκστρατεία της Ανατολής. Εκτέλεσε όλους τους παραβάτες που του καταγγέλθηκαν, δηλαδή τους καταχραστές, βιαστές, συλητές τάφων(π.χ. του Κύρου του Μεγάλου), τρεις στρατηγούς (Μενίδας, Σιτάλκης, Ήρων), τρεις σατράπες, που είχαν σηκώσει κεφάλι και ήταν ασύδοτοι, μαζί με τους συνεργούς στρατιώτες τους, περίπου 600 άτομα στη Βαβυλώνα.

Η υπόθεση του Άρπαλου αποδεικνύει ότι ο Μ. Αλέξανδρος από ένα σημείο και μετά δε μπορούσε να έχει εμπιστοσύνη ούτε σε πολύ στενά του πρόσωπα, γιατί ο πειρασμός της διασπάθισης του χρήματος και της κατάχρησης εξουσίας ήταν πολύ μεγάλος για όσους αναλάμβαναν υπεύθυνες θέσεις και αξιώματα.

Η αυστηρή τιμωρία που επέβαλε ο Αλέξανδρος στους ποικιλώνυμους παραβάτες έδωσε σε όλους να καταλάβουν ότι σε ζητήματα σωστής και αδέκαστης διοίκησης ήταν απόλυτος. Άλλωστε ήταν και ο μόνος τρόπος για να διοικηθεί η απέραντη αυτοκρατορία του. Επικράτησε δηλαδή ένας απέραντος τρόμος σ’ όλους τους παραβάτες.

Αυτά τα πληροφορήθηκε (τις 600 εκτελέσεις) ο Άρπαλος και τρομοκρατήθηκε. Πήρε μαζί του 5.000 τάλαντα, τη Γλυκέρα, την κόρη του από την Πυθιονίκη και κατέφυγε στα παράλια της Μ. Ασίας. Στρατολόγησε 6.000 μισθοφόρους και με 30 πλοία κατέπλευσε στο Σαρωνικό κόλπο, στη Μουνιχία. Οι Αθηναίοι δεν τον δέχτηκαν με τιμές, όπως ήλπιζε, γιατί φοβούνταν την αντίδραση του Μ. Αλεξάνδρου, παρόλο που τον είχαν κάνει επίτιμο δημότη τους παλιότερα, λόγω της προσφοράς του προς αυτούς σιταριού και άλλων δωρεών.

Ύστερα από διαπραγματεύσεις του επιτράπηκε να αποβιβαστεί μόνος, οπότε πήγε στην εκκλησία του Δήμου και τους πρότεινε να τους δώσει μέρος του θησαυρού του και τους μισθοφόρους του. Παράλληλα όμως έφτασε στην Αθήνα και τελεσίγραφο του Φιλόξενου, που ήταν ο διάδοχος του Άρπαλου στη θέση του διαχειριστή των χρημάτων, που τους ζητούσε να τον εκδώσουν. Άρχισαν ατελείωτες συζητήσεις στην Πνύκα για το θέμα, όπου κυριαρχούσαν οι αντιμακεδονίζοντες με τον Υπερείδη, που στήριζαν τη θέση του Άρπαλου και οι Μακεδονίζοντες, οι οποίοι πρότειναν την έκδοση του καταχραστή.

Ο Φωκίων και ο Δημοσθένης υποστήριζαν τη μέση λύση. Έτσι, αποφασίστηκε να φυλακιστεί στην Ακρόπολη ο Άρπαλος, εως ότου αποφασίσει ο Αλέξανδρος για την τύχη του. Ο Δημοσθένης ορίστηκε επίτροπος, για να παραλάβει τα χρήματα, στον οποίο ο Άρπαλος δήλωσε ότι είχε μαζί του 700 τάλαντα ( ο πλουσιότερος Έλληνας εφοπλιστής ή τραπεζίτης δεν είχε τότε περιουσία πάνω από 300 τάλαντα). Όμως, την επόμενη, όταν μετρήθηκαν τα τάλαντα, αντί για 700 βρέθηκαν μόνο 350 (πάλι εδώ οι μίζες για εξαγορά Αθηναίων). Αλληλοκατηγορούνταν πολλοί στην Πνύκα για δωροδοκία και ο Άρειος Πάγος πρότεινε να δηλώσουν οι ένοχοι ότι τα πήραν, πράγμα που δεν έγινε.

Ο Μ. Αλέξανδρος έθεσε σε ετοιμότητα το στόλο του, έτοιμος να επιτεθεί στην Αθήνα και ύστερα από αυτά ο Άρπαλος δραπέτευσε και εξαφανίστηκε. Όλοι πείστηκαν ότι ο Άρπαλος είχε εξαγοράσει τους πάντες, για να δραπετεύσει, ανάμεσα σε αυτούς και ο Δημοσθένης, κανείς όμως δεν προσήλθε στο Δήμο για να απολογηθεί και να αποσείσει τις κατηγορίες.

Έτσι, το θέμα παραπέμθηκε στις δικαστικές καλένδες. Ο Άρπαλος κατέφυγε στο Ταίναρο, όπου παρέλαβε τους υπόλοιπους θησαυρούς και μισθοφόρους του και έπλευσε στην Κρήτη. Εκεί δολοφονήθηκε από κάποιον Σπαρτιάτη Θίβρωνα, ίδιου φυράματος κι αυτός, ο οποίος κατέφυγε στην Αφρική, όπου άρχισε τις λεηλασίες. Όμως το 322 π. Χ. τον συνέλαβε ο Πτολεμαίος Α’ και τον σταύρωσε στην Αλεξάνδρεια.

Στη συνέχεια ένας δούλος του Άρπαλου, που τηρούσε τους λογαριασμούς του, από την Κρήτη, πήγε στη Ρόδο, παραδόθηκε στο Φιλόξενο και του αποκάλυψε τα σχετικά με τα κλοπιμαία.

Αναφορικά τώρα με την εμπλοκή του Δημοσθένη. Επισκέφτηκε – κατά τον Πλούταρχο – τον Άρπαλο στη φυλακή, είδε ότι είχε μια χρυσή βασιλική κύλικα, του άρεσε, την πήρε στα χέρια του, την περιεργάστηκε και ρώτησε τον Άρπαλο πόσο μπορεί να στοιχίζει. Ο Άρπαλος χαμογελώντας του είπε ότι θα του κοστίσει 20 χρυσά τάλαντα.Την ίδια νύχτα του την έστειλε στο σπίτι του, μαζί με τα 20 τάλαντα (περίπου 600 κιλά χρυσάφι).

Έξι μήνες αργότερα άρχισαν οι δίκες περί των «Αρπαλείων χρημάτων», που υπήρξαν ολέθριες για την Αθήνα. Οι επιφανέστεροι Αθηναίοι αλληλοκατηγορούνταν για τα κλεμμένα, ενώ ο Δημοσθένης υποχρεώθηκε να πληρώσει το ποσό που ιδιωποιήθηκε στο πενταπλάσιο και επειδή δεν είχε να τα πληρώσει φυλακίστηκε. (Ας τα ακούνε οι βουλευτές και οι δικαστές μας, για να βγάλουν τα συμπεράσματά τους).

Όμως με τη βοήθεια φίλων του ο Δημοσθένης δραπέτευσε και πήγε στην Τροιζήνα και αργότερα στην Αίγινα, απ’ όπου ικέτευε τους Αθηναίους να του επιτρέψουν να ξαναγυρίσει. Παρόλα αυτά εξακολουθούσε να βυσσοδομεί κατά του Μ. Αλεξάνδρου και των Μακεδόνων.

Μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου (13-6-323 π.χ.) οι Αθηναίοι ψήφισαν την επάνοδό του, αλλά αυτός εξακολούθησε την αντιμακεδονική του τακτική. Ακολούθησε ο Λαμιακός πόλεμος, όπου οι Αθηναίοι και οι σύμμαχοί τους συνετρίβησαν από τον Αντίπατρο και τον Κρατερό, που έιχε έλθει από τη Μ. Ασία και ο στόλος τους καταστράφηκε στην Άβυδο και την Αμοργό.

Η Αθήνα τιμωρήθηκε σκληρά. Πλήρωσε πολεμική αποζημίωση, δέχτηκε την εγκατάσταση Μακεδονικής φρουράς στην Ακρόπολη, ενώ καταδικάστηκαν σε θάνατο ο Δημοσθένης και ο Υπερείδης και άλλοι αντιμακεδονίζοντες δημαγωγοί.

Όλοι εκτελέστηκαν πλην του Δημοσθένη, ο οποίος δραπέτευσε και κατέφυγε στο ναό του Ποσειδώνα στην Καλαυρία (σημ. Πόρος), όπου αυτοκτόνησε με δηλητήριο (Οκτώβριος 322 π.χ.), για να μην συλληφθεί.

Αλλά και ο φίλος των Μακεδόνων Δημάδης καταδικάστηκε, γιατί ομολόγησε ότι πήρε και αυτός 20 τάλαντα, αλλά είχε το θράσος να ομολογήσει ότι στο μέλλον πάλι θα χρηματίζεται. Τα 100 τάλαντα με τα οποία τιμωρήθηκε, πληρώθηκαν από άλλους, γιατί αυτός δεν τα είχε. Όμως εξακολούθησε να παρανομεί και, επειδή δεν μπορούσε να εξοφλήσει τις ποινές που του επιβλήθηκαν, κηρύχτηκε άτιμος (δηλ. στερημένος πολιτικών δικαιωμάτων).

Αυτή ήταν η εικόνα της Αθηναϊκής Δημοκρατίας εκείνης της εποχής, εικόνας παραπλήσιας με τη σημερινή ελληνική πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα πολύ ζοφερότερη από ό,τι βιώνομε.

Σήμερα ζούμε τη δυσκολότερη περίοδο της Ιστορίας μας, όπου είμαστε επικεντρωμένοι στα οικονομικά θέματα, που ταλανίζουν όλους μας, ξεχνώντας ή αδιαφορώντας για τη νεοοθωμανική επεκτατική πολιτική του Υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Νταβούτογλου.

Τη στιγμή που ο τουρκικός στόλος αμφισβητεί την υφαλοκριπίδα μας, που έχει κάνει κόσκινο το Αιγαίο με τις ετσιθελικές, προκλητικές πλεύσεις – διαβάσεις του, ακόμα και δίπλα στο Σούνιο, ακόμη και στο Ιόνιο Πέλαγος, όπου ξεκίνησε ήδη υποθαλάσσια έρευνα για πετρέλαιο μαζί με την Αλβανία και στην οποία πήρε ήδη προγεφύρωμα με την εγκατάσταση μονάδος 1000 ανδρών, άρα μας έχει περικυκλώσει, εμείς κοιμόμαστε τον ύπνο του δικαίου. Ο λαλίστατος κατά τα άλλα Υπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Βενιζέλος έχει πιει το αμίλητο νερό. Ούτε φαίνεται, ούτε ακούγεται πουθενά. Αυτό σημαίνει πως η δήθεν αταλάντευτη και υπερήφανη εξωτερική πολιτική μας είναι μάλλον φούμαρα. Είναι μόνο για εσωτερική κατανάλωση.

Είναι λάθος ο όρος ότι η «ιστορία επαναλαμβάνεται». Το σωστό είναι ότι η «Ιστορία αναπλάθεται», γιατί τα γεγονότα του χθες δεν είναι ποτέ όμοια με τα γεγονότα του σήμερα και αυτά με τα αυριανά.

Ας μελετήσουν οι πολιτικοί μας την Ιστορία της Αθήνας, την εποχή του Φιλίππου Β΄(πατέρα του Μ. Αλεξάνδρου) και την πολιτική του έναντι αυτής, για να δουν τι της στερούσε μέρα με τη μέρα, μήνα με το μήνα, χρόνο με το χρόνο, μήπως ανοίξουν τα μάτια τους, επιτέλους, και δουν ότι η τότε κατάσταση εναρμονίζεται απόλυτα με τις σημερινές ελληνοτουρκικές σχέσεις και πάρουν τα μέτρα τους πριν είναι πολύ αργά. (Ας σημειωθεί ότι: όπου Αθήνα είναι η σημερινή Ελλάδα και όπου Φίλιππος είναι η Τουρκία.) Ας προσέξομε λοιπόν μην πάθομε από την Τουρκία σήμερα, ό,τι έπαθε η Αθήνα τότε απ’ τον Φίλιππο.

Η σημερινή εχθρότητα του Ισραήλ με την Τουρκία, ας μην μείνει ανεκμετάλλευτη απ’ την Ελληνική Κυβέρνηση, παρά τον φιλοαραβικό προσανατολισμό μας, παρά τα εθνικά δίκαια των Παλαιστινίων, που έχουν δίκαιο να θέλουν δική τους ανεξάρτητη πατρίδα. Εμείς πρέπει να είμαστε πιο ευέλικτοι και ρεαλιστές στην εξωτερική μας πολιτική, αλλιώς δε θα επιβιώσουμε ως έθνος.

patris.gr

Οι αρχαιότερες πόλεις του κόσμου

Η βρετανική εφημερίδα “Telegraph” παρουσιάζει τις 20 αρχαιότερες πόλεις που κατοικούνται συνεχώς από την ίδρυσή τους μέχρι σήμερα.

Υπάρχουν βέβαια αντικρουόμενες απόψεις για το ποια πόλη είναι η αρχαιότερη, όμως σίγουρα οι 20 πόλεις που παρουσιάζονται στην ακόλουθη λίστα έχουν πλούσια ιστορία, αφού πρωτοκατοικήθηκαν από το 9.000 π.Χ. έως το 1.000 π.Χ. Όπως επισημαίνεται στο άρθρο, «αυτές οι πόλεις είναι η πιο κοντινή εμπειρία σ’ ένα ταξίδι στον χρόνο».

Στη λίστα της γνωστής βρετανικής εφημερίδας η Ελλάδα καταλαμβάνει δύο θέσεις: στο νούμερο 18 βρίσκεται  η Θήβα και η Αθήνα στο νούμερο 16.

Ακολουθεί η λίστα των 20 αρχαιότερων πόλεων που κατοικούνται μέχρι και σήμερα:

20. Βαρανάσι, Ινδία 1.000 π.Χ.

Θεωρείται ιερή πόλη για τους ινδουιστές και τους βουδιστές. Αποτελεί για χιλιάδες χρόνια πολιτιστικό και θρησκευτικό κέντρο της βόρειας Ινδίας. Πολλοί διάσημοι Ινδοί φιλόσοφοι, ποιητές, συγγραφείς και μουσικοί έζησαν εκεί, μέχρι και τις μέρες μας. Στο Βαρανάσι κήρυξε για πρώτη φορά τη φιλοσοφία του ο Σιντάρτα Γκαουτάμα.

19. Κάδιθ, Ισπανία 1.100 π.Χ.

Είναι ένα μικρό κομμάτι γης που βρέχεται από τον Ατλαντικό Ωκεανό. Έδρα του Ισπανικού  Ναυτικού από τον 18ο αιώνα. Πρόκειται για την αρχαία πόλη Γάδειρα κοντά στο Στενό του Γιβραλτάρ (Ηράκλειες στήλες), που στην αρχαιότητα ήταν γνωστό και ως Γαδειρίδαι Πύλαι. Κατά τον 7ο αιώνα π.Χ. η πόλη αποτελούσε πλούσιο εμπορικό κέντρο κεχριμπαριού και κασσίτερου.

18. Θήβα, Ελλάδα 1.400 π.Χ.

Υπήρξε μεγάλη αντίπαλος των αρχαίων Αθηνών. Χτίστηκε κατά τον μύθο από τον Κάδμο και έχει μεγάλη ιστορική και μυθολογική σημασία. Από τους πιο σημαντικούς Θηβαίους ήταν ο Επαμεινώνδας, μεγάλος στρατηγός της αρχαιότητας που έκανε τη Θήβα ηγεμονεύουσα της Ελλάδας, και ο Πελοπίδας, εμπνευστής και επικεφαλής του περίφημου Ιερού Λόχου. Ο πληθυντικός του ονόματος «Θῆβαι» οφείλεται στις περίφημες 14 πύλες της πόλης, που συνδέονται στενά με τον μύθο της Νιόβης.

17. Λάρνακα, Κύπρος 1.400 π.Χ.

Είναι γνωστή για την όμορφη παραλία με τους φοίνικες. Αποτελεί τη διάδοχο πόλη του αρχαίου Κιτίου, ενός από τα σημαντικότερα βασίλεια της αρχαίας Κύπρου, γενέτειρα μεταξύ άλλων του αρχαίου φιλοσόφου Ζήνωνα. Το Κίτιο, ιδρυμένο από Έλληνες αποίκους τον 14ο π.Χ. αιώνα, υπήρξε αργότερα σημαντική αποικία των Φοινίκων. Είναι, μεταξύ άλλων, γνωστό από την εκστρατεία του Κίμωνος του Αθηναίου, ο οποίος πέθανε εκεί ενώ το πολιορκούσε.

16. Αθήνα, Ελλάδα 1.400 π.Χ.

Η γενέτειρα της δημοκρατίας και το λίκνο του δυτικού πολιτισμού – το κληροδότημα της Αθήνας είναι προφανές. Η αρχαία Αθήνα ήταν μια πανίσχυρη πόλη-κράτος, που αναπτύχθηκε παράλληλα με το λιμάνι της, το οποίο αρχικά ήταν το Φάληρο και αργότερα ο Πειραιάς. Οι Αθηναίοι, πέρα από την Αττική, κυριαρχούσαν μέσω του ισχυρού τους στόλου σ’ έναν μεγάλο αριθμό ιωνικών αποικιών στα νησιά του Αιγαίου και στα παράλια της Μικράς Ασίας.

15. Μπαλχ, Αφγανιστάν 1.500 π.Χ.

Στους αρχαίους Έλληνες ήταν γνωστή ως Μπάκτρα. Για τους Άραβες είναι η «μητέρα των πόλεων». Η Μπαλχ (τα αρχαία Ζαρίασπα ή Βάκτρα) είναι πρωτεύουσα της Βακτριανής στο σημερινό Αφγανιστάν. Βρίσκεται στις εκβολές του ποταμού Ώξου. Σύμφωνα με τον Κτησία, τα Ζαρίασπα ήταν η ακρόπολη των Βάκτρων. Στα Ζαρίασπα φέρεται να έμεινε ο Μέγας Αλέξανδρος (328-327 π.Χ.) κατά την εκστρατεία του στη Βακτριανή.

14. Κιρκούκ, Ιράκ 2.200 π.Χ.

Βρίσκεται 150 μίλια βόρεια της Βαγδάτης. Η στρατηγική της σημασία είχε αναγνωριστεί από τους Βαβυλώνιους. Η πόλη αναφέρεται για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της Τρίτης Δυναστείας της Ουρ. Ήταν ιδιαίτερα σημαντική κατά τον 11ο και το 10ο αιώνα π.Χ., όταν βρισκόταν υπό την εξουσία των Ασσυρίων.

13. Ερμπίλ, Ιράκ 2.300 π.Χ.

Βρίσκεται βόρεια του Κιρκούκ. Αποτελούσε μια από τις βασικές στάσεις στον «Δρόμο του Μεταξιού». Οι Χουρρίτες από τη Μικρά Ασία ήταν οι πρώτοι που εγκαταστάθηκαν στο Ούρμπιλουμ και επέκτειναν την κυριαρχία τους στη βόρεια Μεσοποταμία. Η πόλη βρισκόταν στην κυριαρχία των Ασσυρίων από τον 25ο αιώνα π.Χ. μέχρι τον 7ο αιώνα π.Χ., αλλά στο τέλος του 7ου αιώνα π.Χ. έχασε την ανεξαρτησία της και πέρασε κατά σειρά από τα χέρια των Βαβυλωνίων, των Μήδων, των Περσών και των Ελλήνων. Η Μάχη των Γαυγαμήλων, όπου ο Μέγας Αλέξανδρος νίκησε εκ νέου τον Δαρείο, δόθηκε κοντά στη σημερινή Αρμπίλ (Άρβηλα).

12. Τύρος, Λίβανος 2.750 π.Χ.

Το θρυλικό μέρος όπου γεννήθηκε η Ευρώπη και η Διδώ. Η πόλη συγκροτήθηκε το 2.750 π.Χ., σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, και κυριεύτηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο το 332 π.Χ. Κατά την εκστρατεία του Έλληνα στρατηλάτη η Τύρος, αρνούμενη την υποταγή, αντιστάθηκε. Κατά τη διάρκεια της επτάμηνης πολιορκίας της εφαρμόστηκαν όλα τα τότε γνωστά μέσα επίθεσης και άμυνας. Τελικά, ύστερα από προσχώσεις και το επερχόμενο ρήγμα των τειχών η πόλη καταλήφθηκε παρά τον ηρωισμό των κατοίκων της.

11. Ιερουσαλήμ 2.800 π.Χ.

Αρχαία πόλη. Ιουδαϊκό, χριστιανικό και ισλαμικό κέντρο μεγάλης θρησκευτικής και ιστορικής σημασίας. Η πόλη έχει πολιορκηθεί συνολικά 23 φορές, έχει δεχτεί επίθεση 52 φορές, έχει κυριευτεί 44 φορές και έχει καταστραφεί εκ θεμελίων δύο φορές. Η παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ αποτελεί μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, περιβαλλόμενη από έναν οχυρωμένο τοίχο και διαιρεμένη σε τέσσερις συνοικίες: την αρμένικη, τη χριστιανική, τη μουσουλμανική και την εβραϊκή.

10. Βυρητός, Λίβανος 3.000 π.Χ.

Ανασκαφές στην πόλη έχουν φέρει στο φως φοινικικά, ελληνιστικά, ρωμαικά, οθωμανικά και αραβικά αντικείμενα. Πρωτεύουσα του σημερινού Λιβάνου.

9. Γκαζιαντέπ, Τουρκία 3.650 π.Χ.

Κοντά στα σύνορα με τη Συρία.

8. Φιλιππούπολη ή Πλόβντιβ, Βουλγαρία 4.000 π.Χ.

Η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Βουλγαρίας. Σύμφωνα με τον Αμμιανό Μαρκελλίνο, η Φιλιππούπολη, μετά την Εποχή του Ορείχαλκου, καταγράφεται ως θρακικός οχυρωμένος οικισμός με το όνομα «Ευμολπιάς». Τον 4ο αιώνα π.Χ. η πόλη ήταν κέντρο εμποροπανήγυρης. Το 342 π.Χ. καταλήφθηκε από τον Φίλιππο Β΄ της Μακεδονίας, πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που τη μετονόμασε σε Φιλιππόπολις. Η πόλη είχε προηγμένα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης. Την υπεράσπιζαν διπλά τείχη, πολλά από τα οποία διατηρούνται ακόμη και είναι ορατά στους επισκέπτες. Μόνο ένα μικρό μέρος της αρχαίας πόλης έχει ανασκαφεί.

7. Σιδώνα, Λίβανος 4.000 π.Χ.

Μία από τις πιο σημαντικές και ίσως η παλαιότερη πόλη των Φοινίκων. Λέγεται ότι ο Ιησούς και ο Άγιος Παύλος έμειναν εκεί, όπως και ο Μέγας Αλέξανδρος μόλις την κατέκτησε το 333 π.Χ. Το όνομά της προέρχεται, σύμφωνα με τον Ιώσηπο, από τον μεγαλύτερο υιό του Χαναάν. Άλλοι υποστηρίζουν ότι τα πολλά ψάρια που υπάρχουν στην περιοχή τής έδωσαν το όνομα αυτό. Η Σιδώνα αναφέρεται από τον Όμηρο. Μέχρι το 1.250 π.Χ. η πόλη είχε μεγάλη δύναμη. Τότε περίπου εμφανίζονται οι Φιλισταίοι, οι οποίοι απέσπασαν μεγάλο μέρος από τα εδάφη της.

6. Φαγιούμ, Αίγυπτος 4.000 π.Χ.

Απέχει 130 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της πρωτεύουσας του Καΐρου και αποτελεί τμήμα της αρχαίας Κροκοδειλόπολης. Ήταν ένα από τα κορυφαία θρησκευτικά κέντρα της αρχαίας Αιγύπτου, όπου λατρευόταν ο θεός Σομπέκ. Στην πόλη Φαγιούμ ανακαλύφθηκαν τα διάσημα νεκρικά πορτρέτα των ρωμαϊκών χρόνων, προορισμένα για ταφική χρήση, τα οποία δημιουργήθηκαν είτε με τη χρήση της εγκαυστικής τεχνικής είτε με την τεχνική της τέμπερας.

5. Σούσα, Ιράν 4.200 π.Χ.

Η πόλη αποτελεί έναν από τους παλαιότερους γνωστούς οικισμούς, καθώς ιδρύθηκε πιθανότατα γύρω στο 4.000 π.Χ. Τα πρώτα ίχνη ανθρώπινης παρουσίας χρονολογούνται γύρω στο 7.000 π.Χ. Τα Σούσα θεωρούνταν η πρωτεύουσα του βασιλείου του Ελάμ. Η πόλη εμφανίζεται σε πολύ πρώιμες σουμεριακές πηγές και περιγράφεται σαν μια από τις περιοχές τις οποίες προστάτευε η θεά Ινάννα της Ουρούκ. Η τραγωδία «Οι Πέρσες» του Αισχύλου διαδραματίζεται στα Σούσα.

4. Δαμασκός, Συρία 4.300 π.Χ.

Αρκετοί πιστεύουν πως είναι η αρχαιότερη πόλη στον κόσμο και ότι κατοικείται από το 10.000 π.Χ. Οι πρώτες αναφορές για την ύπαρξη της Δαμασκού εντοπίζονται στον 16ο αιώνα π.Χ., όταν ακόμη βρισκόταν κάτω από την κυριαρχία των Φαραώ της Αιγύπτου. Αργότερα, τον 10ο αιώνα περίπου π.Χ., έγινε το κέντρο του βασιλείου της Δαμασκού. Την περίοδο των Σελευκιδών η πόλη μετονομάστηκε σε Δημητριάδα.

3. Χαλέπι, Συρία 4.300 π.Χ.

Η συνύπαρξη της αρχαίας με τη μοντέρνα πόλη είναι αρμονική, ωστόσο σημαντικές καταστροφές έχουν προκληθεί κατά τη διάρκεια του εμφυλίου που βρίσκεται σε εξέλιξη από τον Μάρτιο του 2011.

Το Χαλέπι είναι μια από τις παλαιότερες πόλεις του κόσμου, με ανθρώπινες εγκαταστάσεις από την 7η χιλιετία π.Χ. Την 3η χιλιετία π.Χ. αποτελούσε τμήμα του γειτονικού βασιλείου της Έμπλας και ονομαζόταν Αρμί, ενώ γύρω στο 3.000 π.Χ. πήρε το όνομα Χαλπέ (για τους Έλληνες Χαλιβών, επειδή ήταν το μεγαλύτερο κέντρο παραγωγής χάλυβα στην περιοχή). Τον 18ο αιώνα π.Χ. εγκαταστάθηκαν στην πόλη πληθυσμοί χουρριτικής καταγωγής, οι οποίοι δημιούργησαν το ισχυρό βασίλειο του Γιαμχάντ με ιδρυτή τον Σουμού επού (1.810-1.780 π.Χ.).

2. Βύβλος, Λίβανος 5.000 π.Χ.

Το όνομά της, Βύβλος, το πήρε από τους Έλληνες που εισήγαγαν παπύρους από τη συγκεκριμένη πόλη. Πιστεύεται ότι κατοικήθηκε μεταξύ 8.800 και 7.000. Σύμφωνα με αποσπάσματα -αποδιδόμενα στον Φοίνικα ιστορικό Σαγχουνιάθωνα- χτίστηκε από τον Κρόνο και ήταν η πρώτη πόλη στη Φοινίκη. Κατά τους φοινικικούς χρόνους αποτέλεσε μεγάλο ναυτιλιακό και εμπορικό κέντρο, κυρίως λόγω της εξαγωγής παπύρου. Σήμερα θεωρείται η παλαιότερη συνεχώς κατοικούμενη πόλη του κόσμου. Αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

1. Ιεριχώ 9.000 π.Χ.

Η αρχαιότερη πόλη στον κόσμο που συνεχίζει να κατοικείται. Αρχαιολογικές έρευνες έχουν ανακαλύψει τα κατάλοιπα πάνω από 20 διαδοχικών εγκαταστάσεων στην Ιεριχώ, η πρώτη από τις οποίες είναι 11.000 ετών, σχεδόν στην αρχή του Ολόκαινου. Είναι επίσης η παλαιότερη γνωστή τειχισμένη πόλη. Στην Παλαιά Διαθήκη περιγράφεται ως «Πόλη των Φοινικόδεντρων». Οι άφθονες πηγές της τόσο στο εσωτερικό όσο και γύρω από αυτή, την κατέστησαν πόλο έλξης για τους τοπικούς πληθυσμούς. Στην ιουδαιοχριστιανική παράδοση είναι γνωστή ως ο τόπος επιστροφής των Ισραηλιτών μετά τη φυγή από την Αίγυπτο, οδηγούμενοι από τον Ιησού του Ναυή, διάδοχο του Μωυσή.

Με πληροφορίες από ellines.com

ZOUGLA.GR

Archaeology: Η Αμφίπολη στο Τop 10 των αρχαιολογικών ανακαλύψεων

Πως να μη πέφτει το μαλλί

Αν ήξερες τι σταματάει τα μαλλιά να πέφτουν θα εκπλαγόσουν. Μάθε!

www.losenomorehair.com

Στις σπουδαιότερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις του 2014 κατατάσσει το περιοδικό Archaeology το ταφικό μνημείο της Αμφίπολη. Δείτε όλη τη λίστα (pics)

Το περιοδικό Archaeology του Ινστιτούτου Αμερικανικής Αρχαιολογίας συμπεριέλαβε το ταφικό μνημέίο που ανακαλύφθηκε στον τύμβο Καστά της Αμφίπολης  στα πιο σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα της φετινής χρονιά.

“Ο τάφος που χρονολογείται από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου αποτελεί τρανό παράδειγμα του πώς η αρχαιολογία μπορεί να αιχμαλωτίσει τη φαντασία του κοινού”, σημειώνεται στο δημοσίευμα που συνοδεύεται από τη φωτογραφία των Σφιγγών.

Η αποκάλυψη του μνημείου “εύκολα κέρδισε μια θέση στη λίστα μας”, υπογραμμίζει το σχετικό δημοσίευμα. “Ο τάφος που χρονολογείται από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου αποτελεί τρανό παράδειγμα του πώς η αρχαιολογία μπορεί να αιχμαλωτίσει τη φαντασία του κοινού”, προσθέτει.

Στη λίστα με τις κορυφαίες αρχαιολογικές ανακαλύψεις περιλαμβάνονται ακόμα:

Η υπόγεια νεολιθική κατασκευή στο Stonehenge της Μεγάλης Βρετανίας, ηλικίας 5.000 ετών.

Ο θησαυρός Seaton Down της Αγγλίας, δηλαδή 22.000 ρωμαϊκά νομίσματα που εντοπίστηκαν με ανιχνευτή μετάλλου.

Ο αρχαιότερος βουδιστικός ναός στο κόσμο που βρέθηκε στο Νεπάλ και χρονολογείται στον 6ο αι. π.Χ.

Η αποκωδικοποίηση του DNA των Νεάντερταλ από Ισραηλινούς επιστήμονες.

Το βυθισμένο στα παγωμένα νερά της Ανταρκτικής πλοίο “Ερεβος”, καπετάνιος του οποίου ήταν ο Τζον Φράνκλιν.

Η βυζαντινή βασιλική του 5ου αιώνα που ανακαλύφθηκε βυθισμένη σε λίμνη της Τουρκίας.

Οι αναλύσεις σε μούμιες από το Μουσείο Μπόλτον της Βρετανίας που έδειξαν ότι οι πρακτικές ταρίχευσης ξεκίνησαν πολύ πριν τους φαραώ, το 4300 π.Χ.

Το φρούριο Μπλουτούθ στη Δανία, το οποίο πιθανόν να έχει κτιστεί από τον πολεμιστή των Βίκινγκς, Χάραλντ Γκόρμσον, πρώτο βασιλιά της Δανίας, το 10ο αιώνα.

Μια από τις πρώτες Αμερικανίδες ιθαγενείς που έζησε πριν από 12.000-13.000 χρόνια και αποκάλυψαν ερευνητές στο Γιουκατάν. Ο σκελετός ανήκει σε κορίτσι 15-16 ετών που ονομάστηκε Ναϊάς.

http://news247.gr